საქართველოს კანონის პროექტი და თვითმმართველობა საქართველოში “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ”

პროფესორი მიხეილ ჯიბუტი

საქართველოს კანონის პროექტი “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს პარლამენტში წარდგენილ იქნა 2006 წლის 29 სექტემბერს. კანონპროექტის განხილვის პირველადი პროცედურები დასრულდა 2006 წლის 19 სექტემბრის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის სხდომაზე მისი განხილვით.

საქართველოს კონტროლის პალატამ საქართველოს პარლამენტს წარუდგინა დასკვნა “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს კანონის პროექტზე. საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტში ყველა შენიშვნებისა და მოსაზრებების გათვალისწინებით გაკეთდა დასკვნა “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს კანონის პროექტზე და წარედგინა საქართველოს მთავრობას.
აღნიშნულ საბიუჯეტო კანონს აქვს გამორჩეული მნიშვნელობა საქართველოში თვითმმართველობის რეფორმის განხორციელების თვალსაზრისით. 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტი იქნება პირველი სახელმწიფო ბიუჯეტი საქართველოში ახალი ორგანული კანონის – “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” ამოქმედებისა და 2006 წლის 5 ოქტომბრის რაიონის დონეზე კონსოლიდირებული მუნიციპალიტეტებისა და რაიონში არშემავალი ქალაქების – თვითმმართველი ქალაქების არჩეული საკრებულოებისათვის.
2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტმა უნდა შეასრულოს პირველი და უმთავრესი ბიძგის ფუნქცია საქართველოში რეალური თვითმმართველობის დასამკვიდრებლად. ამით უნდა დაიწყოს იმ გამოწვევის აღსრულება, რაც თხუთმეტი წლის განმავლობაში შეუძლებელი გახდა დამოუკიდებელ საქართველოში. თვითმმართველობის ნამდვილი სისტემის დამკვიდრების დაწყებით ლოგიკური ზღვარი გაივლება მის სამართლებრივ მომზადების სტადიასა და მისი დანერგვის სტადიას შორის. ეს მეორე მხოლოდ მაშინ იქნება შესაძლებელი, თუ, უპირველეს ყოვლისა, შესაძლებელი გახდება 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტში ქვეყანაში გაცხადებული თვითმმართველობის რეფორმის ფინანსური მხარდაჭერა, რომელსაც შემდეგ დაემატება თვითმმართველობათა საკუთარი ბიუჯეტების სწორი განსაზღვრა “თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს კანონის საფუძველზე.
თავიდანვე უნდა ითქვას, რომ 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონპროექტი არაა ადეკვატური საქართველოში თვითმმართველობის იმ ტალღისა, რომელიც დაიწყო 2004 წლის 26 ოქტომბერს “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ ევროპული ქარტიის” საქართველოს პარლამენტის მიერ რატიფიცირებით, გაგრძელდა საქართველოს პრეზიდენტის მიერ თვითმმართველობის რეფორმების პრიორიტეტად გამოცხადებით და მისი ხელმძღვანელობით შექმნილი “ეფექტიანი მმართველობის სისტემისა და ტერიტორიული მოწყობის რეფორმის” სახელმწიფო კომისიის, ევროსაბჭოს, საქართველოს პარლამენტის, დონორებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების (UშAID, UI, UNDP, Gთძ), არასამთავრობო ორგანიზაციების (ადგილობრივი თვითმმართველობის ეროვნული ასოციაცია, საქართველოს ეკონომისტთა ასოციაცია, ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაცია და სხვა.) ჰარმონიზებული მუშაობით სტრატეგიის შესაბამისად შექმნილი სამართლებრივი ბაზითა და დასრულებული 2006 წლის 5 ოქტომბრის არჩევნებით.
კანონპროექტში მუნიციპალიტეტებისა და თვითმმართველ ქალაქებთან ფინანსური ურთიერთობები, ისევე როგორც 2006 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონში, მოცემულია საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს, როგორც მხარჯავი სუბიექტის ასიგნებებში. 2007 წლის პროექტში მუხლის დასახელებაა “ფინანსური დახმარება ტერიტორიული ერთეულების ბიუჯეტებში”, ხოლო 2006 წლის კანონში ერქვა “ტრანსფერი ტერიტორიული ერთეულების ბიუჯეტებში”. ორივე შემთხვევაში მუხლი (კოდი 25.04) წარმოდგენილია უფრო დაწვრილებით, როგორც სუბსიდიები, სუბვენციები და მიმდინარე ტრანსფერები “ავტონომიური რესპუბლიკების ბიუჯეტებში” (კოდი 25.04.01) და სუბსიდიები, სუბვენციები და მიმდინარე ტრანსფერები “სხვა ტერიტორიული ერთეულების ბიუჯეტებში” (კოდი 25.04.02).
თვითმმართველობის რეფორმირების პროცესში სამართლებრივი ნორმების ძირფესვიანი ცვლილების შემდეგ, თუ რა იგულისხმება “სხვა ტერიტორიული ერთეულების ბიუჯეტებში”, უკვე გაუგებარია.
აუცილებელია, რეალური ცვლილებები აისახოს 2007 წლის ბიუჯეტის კანონში. გამოიყოს ცალკე მუხლად “თვითმმართველი ერთეულები”, რომელსაც ექნება უფრო ღრმა დონე “მუნიციპალიტეტები” და “თვითმმართველი ქალაქები”, ხოლო რაც შეეხება “ფინანსურ დახმარებას” – ის მოცემული უნდა იყოს გამიჯვნით: გამოთანაბრებითი ტრანსფერები, ცალკე და ცალკე მიზნობრივი და სპეციალური ტრანსფერები, ამ დელეგირებული ფუნქციებისა და სპეციალური მიზნების მითითებით. სუბსიდიების, სუბვენციებისა და მიმდინარე ტრანსფერების სახით მათი წარმოდგენა არ ასახავს კანონმდებლობით განსაზღვრულ მოვლენას მოცემულ შემთხვევაში. პროექტში არსებული ჩანაწერი არ ასახავს რეალობას, კერძოდ, იმ ცვლილებებს, რაც ქვეყანაში მოხდა დე-იურეც და დე-ფაქტოც თვითმმართველობებთან დაკავშირებით.
თუ დავუშვებთ, რომ 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონპროექტში “სხვა ტერიტორიული ერთეულების” ბიუჯეტებში იგულისხმება თვითმმართველი ერთეულები, მაშინ 2007 წლისათვის მათზე განსაზღვრულია 51.055.0 ათასი ლარი საბიუჯეტო ასიგნებები, ნაცვლად 2005 წლის ფაქტიური 118 423.4 ათასი და 2006 წლის გეგმიური 157 789.4 ათასი ლარისა.
ასეთი დაშვება იმიტომ გავაკეთეთ, რომ კანონპროექტის ტექსტში საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ასიგნებების ცხრილის შემდეგ მითითებულია, რომ თანხა 51 055.0 ათასი ლარი წარმოადგენს ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტებისათვის გამოყოფილ ასიგნებას. თუმცა გამოკვეთილად უნდა ითქვას, რომ “ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულები” არ წარმოადგენენ ავტონომიური რესპუბლიკების ტერიტორიების გამოკლებით დარჩენილ სხვა ტერიტორიებს. თვითმმართველი ერთეულები შედიან ავტონომიური რესპუბლიკების ტერიტორიის ფარგლებშიც.
კლასიფიცირების აუცილებლობა ჩანს იქიდანაც, რომ კოდით 25.09 მოცემულია “საქართველოს რეგიონებში განსახორციელებელი პროექტებისათვის” 50 000 ათასი ლარი 2007 წლისათვის. შემდგომში ბუნდოვნადაა ახსნილი, თუ რისთვის იგეგმება აღნიშნული თანხების ხარჯვა და, რომ ის წარმოადგენს მუნიციპალური განვითარების ფონდისა და თანადაფინანსების სახსრების ერთობლიობას. ხარჯთაღრიცხვა, გამიჯვნა თუ ვინ, სად, რამდენს დახარჯავს, მოცემული არ არის, ხოლო სიტყვა – “რეგიონები” აბსოლუტურად საყოფაცხოვრებო მნიშვნელობითაა გამოყენებული. გარდა “ავტონომიური რესპუბლიკების”, “თვითმმართველი ერთეულების”, “მუნიციპალიტეტებისა” და “თვითმმართველი ქალაქებისა”, სხვა ცნებების შემოტანა გაუმართლებელია და იწვევს ტექსტის გაბუნდოვნებას, რაც შემდგომში დაკავშირებულია აღსრულებისა და კონტროლის პროცესის გართულებასთან.
2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონპროექტის თანდართულ ინფორმაციაში ცალკეა გამოყოფილი ინფორმაცია – “რეგიონებში განხორციელებული პროექტები”, სადაც ნათქვამია რომ “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტში” გათვალისწინებულია 50 000,0 ათასი ლარი, რომელიც მოხმარდება ადგილზე (? – მ.ჯ.) ინფრასტრუქტურის დარგების განვითარების რეაბილიტაციას (? – მ.ჯ.). ასეთი ღონისძიებების ფართომასშტაბიანი განხორციელება მნიშვნელოვნად გაზრდის ქვეყნის დასახლებული პუნქტების იერსახეს (? – მ.ჯ.) მიუახლოვდება ევროსტანდარტებს (? – მ. ჯ.) და მოიზიდავს ტურისტებს, რაც ხელს შეუწყობს ადგილებზე მოსახლეობის დასაქმებას და ცხოვრების დონის გაზრდას” (სტილი დაცულია – მ. ჯ.) ეს ჩანაწერიც აჩვენებს, რომ აუცილებელია, თვითმმართველობების დაფინანსების საკითხები შესაბამისობაში იქნას მოყვანილი, როგორც ტერმინოლოგიურად, ისე ფაქტობრივად, ქვეყანაში განსაზღვრულ სოციალურ-ეკონომიკური პოლიტიკასთან. აღნიშნული 50 მილიონიანი საინვესტიციო პროექტების არსი ბიუჯეტიდან არ ჩანს, რაც კიდევ უფრო აბუნდოვნებს ბიუჯეტს. კანონპროექტში სიტყვა-სიტყვით წერია, რომ ამ პროექტების ქვეშ იგულისხმება მუნიციპალური განვითარების ფონდის მიერ განსახორციელებელი პროექტები და მოცემულია ჩამონათვალი: ასპინძა (ძველი-ჭობარეთის წყალსადენი), ჩხოროწყუ (ნაფიჩხოოს ხიდი, ლესიჭინეს ხიდი), მესტია (ლატალის კულტურის სახლი, წვირმის თემის ცენტრი, მაზერის სკოლა, ფარის წყალი, მაზერის სკოლა), ჩოხატაური (სოფ. ქვენობანის სკოლა, ზოტის სკოლა), სენაკი (გეჯეთის სკოლა), აბაშა (კეთილარის სკოლა, ონტოფოს სკოლა), მარტვილი (ზედა ნაგვაზაოს საჯარო სკოლა, ტალერის სკოლა), ონი (ფარახეთის გზა), ლენტეხი (ჩიხარეშის ელ.ხაზი, ჟახუნდერის სკოლა), პატარა ლიახვი (დისევის საბავშვო ბაღი), ყვარელი (ყვარელის საბუეს სკოლა, ენისელის სკოლა), თელავი (ყარაჯალის წყალი, ნაფარეულის წყალი, შალაურის წყალსადენი), ახმეტა (ახმეტის წყალსადენი), სიღნაღი (ანაგის გაზსადენი), გორი (დიცის გაზსადენი, ტირძნისის გაზსადენი), თეთრიწყარო (მანგლისის წაყლსადენი), დიდი ლიახვი (კეხვის საბავშვო ბაღი, კეხვის სკოლა), ლაგოდეხი (ლაგოდეხის წყალი, კაბალის სკოლა), დმანისი (დმანისის I სკოლა, დმანისის წყალი, მაშავერას გაზი), კოდორის ხეობა (ომარიშარას სკოლა, მარცხენა პტიშის სკოლა), ხულო (აბუსერიძე-ტბელის სახ. გიმნაზია, სხალთას ხიდი), ქობულეთი (შუაღელეს სკოლა, ჭახათის სკოლა), ხონი (გორდას სკოლა, ახალბედისეულის სკოლა, ნახახულევის სკოლა, პატარა ჯიხაშის სკოლა, მათხოჯის სკოლა) წალენჯიხა (წალენჯიხის წყალი, ფახულანის სკოლა, ჯვარის წყალი), შუახევი (ჭვანას სკოლა, შუბანის სკოლა, ჯაბნიეების სკოლა) ხალვაჩაური (აგარის ხიდი, ძაბლავეთის სკოლა), ცაგერი (ღვირიშის სკოლა), ხობი (საჯიჯაოს სკოლა, ხიბულას სკოლა, ქარიატას სკოლა, შუა ხორგას სკოლა ვანი მთისძირის სკოლა), ლანჩხუთი (ჩოჩხათის სკოლა). აქ მარტო ის კი არ არის გაუგებარი, თუ რა თანხა და რისთვის მოხმარდება ამა თუ იმ სკოლას, არამედ გეუგებარია რას უნდა ნიშნავდეს “ანაგის გაზსადენი”, “ახმეტის წყალსადენი” და ა.შ.
“საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს კანონპროექტში მე-40 მუხლით განსაზღვრულია, რომ (“ნება დაერთოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებს გარდა ამ მუხლის მე-4 პუნქტში ჩამოთვლილი ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებისა) საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადებიდან და მოსაკრებლებიდან მიღებული სახსრები მიმართონ ექსკლუზიური და დელეგირებული უფლებამოსილებების დასაფინანსებლად” (პუნქტი 3) და “ქალაქების: თბილისის, ქუთაისის, რუსთავის, ფოთის, ასევე ახმეტის, გურჯაანის, ლაგოდეხის, დედოფლისწყარო, თელავის, საგარეჯოს, ყვარელის, ჭიათურის, წყალტუბოს, საჩხერის, ზესტაფონის, ზუგდიდის, მარტვილის, სენაკის, წალენჯიხის, ხობის, გორის, კასპის, ქურთის, ქარელის, ხაშურის, ბოლნისის, გარდაბანის, თეთრიწყაროს, მარნეულის, წალკის, ლანჩხუთის, ოზურგეთის, ადიგენის, ახალციხის, ბორჯომის, თიანეთის, მცხეთის, ყაზბეგის და ცაგერის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებმა საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადებიდან და მოსაკრებლებიდან მიღებული სახსრები პირველ რიგში მიიმართოს დელეგირებული უფლებამოსილების დასაფინანსებლად.” (პუნქტი 4). აღნიშნული დებულებები ეწინააღმდეგებიან თვითმმართველობის რეფორმის მთავარ იდეას: ბიუჯეტურ ფედერალიზმს და ადგილობრივი თვითმმართველობის დამოუკიდებლობას კანონით განსაზღვრულ ფარგლებში, მათ შორის, დელეგირებული უფლებამოსილების ხელშეკრულების დადების დროს.
კანონპროექტის აღნიშნული დებულებები კოლიზიაშია და არ შეესაბამება “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” საქართველოს ორგანულ კანონს, რომლის მიხედვითაც “სახელმწიფო მმართველობის ორგანოების მიერ თვითმმართველი ერთეულებისათვის უფლებამოსილებათა დელეგირება დაიშვება საქართველოს საკანონმდებლო აქტების, აგრეთვე ხელშეკრულების საფუძველზე, შესაბამისი მატერიალური და ფინანსური რესურსების გადაცემით” (მუხლი 17). აღნიშნული დებულებები ეწინააღმდეგებიან აგრეთვე “ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს კანონის მოთხოვნას, რომლის მიხედვითაც “ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების დამოუკიდებლობა საბიუჯეტო საქმიანობაში გარანტირებულია: კანონით განსაზღვრული საკუთარი შემოსულობებითა და ექსკლუზიურ უფლებამოსილებათა განხორციელებისათვის ხარჯების გაწევის დამოუკიდებლად განსაზღვრით; აგრეთვე დელეგირებულ უფლებამოსილებათა კანონით განსაზღვრულ ფარგლებში დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებების მიღების უფლებით”. (მუხლი 6, პუნქტი 3). თუ კანონში – “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ”, მიღებული იქნება აღნიშნული დებულებები უცვლელად, მათ იურიდიული ძალა არ ექნებათ საკანონმდებლო კოლიზიის გადაწყვეტის არსებული წესის – როგორც იერარქიულად უფრო მაღალი დონის კანონთან – ორგანულ კანონთან, ისე უფრო გვიან მიღებულ კანონთან შეუსაბამობის გამო.
კანონპროექტით დელეგირებულ უფლებამოსილებებს მიკუთვნებულია (1) საზოგადოებრივი ჯანდაცვისა და სანიტარულ-ჰიგიენური სამსახურები და პროგრამები; (2) წვევამდელთა სავალდებულო სამხედრო სამსახურისათვის მომზადება; (3) საქართველოს სამხედრო ძალებში გასაწვევ მოქალაქეთა სამედიცინო შემოწმება; (4) მინიმალური სოციალური პაკეტი; (5) სამხედრო განყოფილების დაფინანსება. (მუხლი 40 პუნქტი 2). სახელმწიფო ბიუჯეტში მოცემული უნდა იყოს მუნიციპალიტეტებისა და თვითმმართველი ერთეულების მიხედვით და თითოეულისათვის დელეგირებული ხუთივე უფლებამოსილების ჭრილში გასაწევი ხარჯების ოდენობა.
ერთ-ერთი ყველაზე დიდი სიახლე, რაც თვითმმართველობის რეფორმის ფარგლებში ხორციელდება, არის ე.წ. გამოთანაბრებითი ტრანსფერების სისტემის შემოღება. სერიოზული სჯა-ბაასის შემდეგ მოცემულ ეტაპზე არსებული პოლიტიკური ნება და სახელისუფლებო კონსესუსი აისახა საქართველოს ორგანულ კანონში “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” და საქართველოს კანონში “ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტის შესახებ”. გადაწყდა, რომ გამოთანაბრებისათვის ფონდის ოდენობა განისაზღვრება ყოველწლიურად, ხოლო მისი განაწილება ხდება ფორმულით. ალბათ, ახლო მომავალში, როგორც კი გაძლიერდება თვითმმართველობათა პოლიტიკური ლობი, საქართველოს პარლამენტი დაუბრუნდება გამოთანაბრებითი ფონდის განსაზღვრის საკითხს და შესაძლებელი იქნება, ჩემი აზრით, უფრო პროდუქტიული პოზიციის ასახვა კანონში, რომლის მიხედვითაც, ყოველწლიურად, პოლიტიკური კონიუნქტურისაგან დაცვის მიზნით, გამოთანაბრების ფონდი სახელმწიფო ბიუჯეტის მოცულობის წინასწარ ფიქსირებული წილით განისაზღვრება კანონში. ასევე შესაცვლელია ის ფორმულა, რომელიც მიღებულ კანონშია მოცემული. ჩვენი აზრით, ამ ფორმულით შეუძლებელია პრაქტიკულ შედეგებზე გასვლა, თუმცა, ამავე დროს, ფაქტი სახეზეა – კანონპროექტში 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ მოცემულია გამოთანაბრებითი ტრანსფერის განაწილება მუნიციპალიტეტებისა და თვითმმართველი ქალაქების მიხედვით. რა მეთოდიკით იქნა გაანგარიშებული აღნიშნული, ჩემთვის უცნობია, ამიტომ, ბუნებრივია, მას კონკრეტულად ვერ განვიხილავ და ამ საკითხს დავუბრუნდები საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ იმ “საიდუმლოს” დაინტერესებული საზოგადოებისათვის გამხელის შემდეგ, თუ როგორ იქნა გაანგარიშებული თითოეული თვითმმართველობისათვის ე.წ. “პოტენციური შემოსავალი”, რომელსაც ეფუძნება არსებული ფორმულა. თუმცა ერთი კი ყველა შემთხვევაში შეიძლება ითქვას: გამოთანაბრებისათვის გამოყოფილი თანხა 13 233,0 ათასი ლარი კრიტიკას ვერ უძლებს. ეს იმის კარგი არგუმენტია, თუ რატომ უნდა იყოს ეს თანხა პროცენტობით განსაზღვრული. საიდან მიიღო ხელისუფლებამ 13 მილიონი? თუ რას ელოდება ამ 13 მილიონი ლარისაგან ხელისუფლება, უცნობია. ამის შესახებ არაა მოცემული არც განმარტებით ბარათში, არც ბიუჯეტის პროექტისადმი თანდართულ ინფორმაციაში. წარმოდგენილი პროექტის მიხედვით, გამოთანაბრებითი ტრანსფერი შემდეგნაირადაა განაწილებული: I აჭარა 4,555.0, თვითმმართველი ქალაქი ბათუმი 33.0, ქობულეთის მუნიციპალიტეტი 131.0, ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი 142.0, ქედის მუნიციპალიტეტი 1,711.0, შუახევის მუნიციპალიტეტი 1,883.0, ხულოს მუნიციპალიტეტი 655.0, II. თვითმმართველი ქალაქი თბილისი 0, III. კახეთის მხარე 268.0, ახმეტის მუნიციპალიტეტი 0, გურჯაანის მუნიციპალიტეტი 57.0, ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი 51.0, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტი 0, სიღნაღის მუნიციპალიტეტი 117.0, ყვარელის მუნიციპალიტეტი 43.0, IV. იმერეთის მხარე 1,206.0, თვითმმართველი ქალაქი ქუთაისი 0, ჭიათურის მუნიციპალიტეტი 0, ტყიბულის მუნიციპალიტეტი 313.0, წყალტუბოს მუნიციპალიტეტი 67.0, ბაღდათის მუნიციპალიტეტი 120.0, ვანის მუნიციპალიტეტი 152.0, თერჯოლის მუნიციპალიტეტი 135.0, სამტრედიის მუნიციპალიტეტი, საჩხერის მუნიციპალიტეტი 167.0, ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი 113.0, ხონის მუნიციპალიტეტი 139.0, V. სამეგრელოსა და ზემო სვანეთის მხარე 793.0, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი 144.0, აბაშის მუნიციპალიტეტი 131.0, მარტვილის მუნიციპალიტეტი 206.0, მესტიის მუნიციპალიტეტი 124.0, ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი 139.0, წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი 49.0, VI. შიდა ქართლის მხარე 1,208.0, გორის მუნიციპალიტეტი 78.0, ქურთის მუნიციპალიტეტი 459.0, ერედვის მუნიციპალიტეტი 411.0, ქარელის მუნიციპალიტეტი 177.0, თიღვის მუნიციპალიტეტი 83.0, VII. ქვემო ქართლის მხარე 1,377.0, თვითმმართველი ქალაქი Gრუსთავი 0, დმანისის მუნიციპალიტეტი 77.0, თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტი 88.0, მარნეულის მუნიციპალიტეტი 26.0, წალკის მუნიციპალიტეტი 1,186.0, VIII. გურიის მხარე 223.0, ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი 69.0, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი 38.0, ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი 116.0, IX. სამცხე-ჯავახეთის მხარე 1,956.0, ადიგენის მუნიციპალიტეტი 632.0, ასპინძის მუნიციპალიტეტი 515.0, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი 212.0, ახალციხის მუნიციპალიტეტი 110.0, ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი 487.0, X. მცხეთა-მთიანეთის მხარე 756.0, ახალგორის მუნიციპალიტეტი 0, დუშეთის მუნიციპალიტეტი 84.0, თიანეთის მუნიციპალიტეტი 672.0, XI. რაჭა ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე 891.0, ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი 0, ლენტეხის მუნიციპალიტეტი 183.0, ონის მუნიციპალიტეტი 172.0, ცაგერის მუნიციპალიტეტი 536.0, სულ 13,233.0.
თუ გამოთანაბრებისათვის გამოყოფილი 13 მილიონი ლარის სიდიდე მნიშვნელოვნად არ გაიზარდა, ასეთ შემთხვევაში არაფერს არ ვიტყვით ამ ტრანსფერთან დაკავშირებით არსებული მოლოდინის გაწბილების შედეგებზე. 2007 წლისათვის ნამდვილად შეექმნება საფრთხე რეალური თვითმმართველობების ჩამოყალიბების პოლიტიკურ მიზანს, რომლითაც გამსჭვალულია თვითმმართველობის რეფორმა და შეიძლება მას ჰქონდეს გადატანითი უარყოფითი შედეგი სხვა წლებისთვისაც. ასეთ შემთხვევაში ძნელად ასახსნელი იქნება, თუ რატომ განხორციელდა თვითმმართველობების კონსოლიდაცია-გამსხვილება. ილუზია იმასთან დაკავშირებით, რომ თვითმმართველობები მხოლოდ გამსხვილების პროცესის შედეგად მიიღებენ თვითკმარი განვითარების შესაძლებლობას, არ ყოფილა და არც შეიძლება ყოფილიყო. რამდენიმე ღარიბის გაერთიანება მდიდრად ვერ აქცევს ჯამს. ცენტრალური ხელისუფლების ქმედითი ჩარევის და უპირველეს ყოვლისა ფინანსური ინექციის გარეშე იქმნება საფრთხე, რომ ასეულობით ფიქციური თვითმმართველობის ნაცვლად მივიღოთ ათეულობით ფიქციური თვითმმართველობა, რაც თვითმმართველობის დისკრეტირებული იდეის შემდგომ გაუფასურებასა და თვითმმართველობასთან დაკავშირებული ნიჰილიზმის ზრდას შეუწყობს ხელს.
ამრიგად, “საქართველოს 2007 სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ” კანონპროექტში საქართველოში მიმდინარე თვითმმართველობის რეფორმა, ფისკალური დეცენტრალიზაციის პროცესი არასაკმარისად აისახა და უფრო მეტიც, ამ პროექტში არ ჩანს ზრუნვა თვითმმართველობის განვითარება.ზე ნათქვამიდან გამომდინარე, აუცილებელია წარმოდგენილი პროექტის გაუმჯობესება აღნიშნული მიმართულებით. სასურველია ახლად არჩეულმა საკრებულოებმა სწრაფად გაიარონ შეგუების ეტაპი და მიაქციონ აღნიშნულ საკითხებს ყურადღება, რათა არ აღმოჩნდნენ ფაქტის წინაშე. დრო კიდევ არის რათა, უკვე 2007 წლიდან თვითმმართველობები უზრუნველყოფილ იქნან ფინანსურად თავიანთი ფუნქციების რეალურად შესრულებისათვის და იმ შესაძლებლობის სრულად გამოყენებისათვის, რასაც თავის თავში მოიცავს მართვის დეცენტრალიზაცია და მოსახლეობის ქვეყნის მართვაში აქტიური ჩართვა.
არანაკლებ მნიშვნელოვანია “საქართველოს 2007 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ” საქართველოს კანონის პროექტთან პაკეტში წარმოდგენილი საკანონმდებლო ცვლილებების პროექტები თვითმმართველობის საკითხებთან დაკავშირებით, რაზეც სხვა დროს ვისაუბრებთ.