დამატებული ღირებულების გადასახადის გადამხდელის სავალდებულო რეგისტრაცია

რედაქციისაგან

საქართველოს ახალი საგადასახადო კოდექსი განსაზღვრავს ადმინისტრირებისა და გადასახადის გადამხდელთა რეგისტრაციის წესს, რომლის მიხედვითაც პირი ვალდებულია, გატარდეს დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციაში, თუ ეწევა ეკონომიკურ საქმიანობას და ნებისმიერი უწყვეტი 12 კალენდარული თვის განმავლობაში მის მიერ განხორციელებული დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების საერთო თანხა აღემატება 100 000 ლარს; ამ მომენტის დადგომიდან გადასახადის გადამხდელმა, არაუგვიანეს 2 სამუშაო დღისა, საგადასახადო ორგანოში უნდა წარადგინოს განცხადება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციისათვის. მაგალითად:
პირმა დაიწყო ეკონომიკური საქმიანობა 2005 წლის აპრილში. იგი ასრულებდა როგორც დღგ-ით დასაბეგრ, ასევე დღგ-გან განთავისუფლებულ ოპერაციებს. დავუშვათ,
რომ მისი ყოველთვიური დასაბეგრი ბრუნვა შეადგენდა: 2006 წლის 25 აგვისტოს დასაბეგრი ოპერაციის საერთო თანხამ შეადგინა 102 000 ლარი, რამაც 100 000 ლარს გადააჭარბა. კოდექსის მიხედვით, პირი ვალდებულია, საგადასახადო ორგანოს მიმართოს განცხადებით დღგ-ის გადამხდელად
რეგისტრაციისათვის არაუგვიანეს 2006 წლის 29 აგვისტოსი, რადგანაც 27 და 28 აგვისტო არასამუშაო დღეებია. თუ დასაბეგრი ოპერაციის საერთო თანხა 100 000 ლარს გადააჭარბებს თორმეტთვიანი პერიოდის დასრულებამდე, მაშინ ის ვალდებულია, გატარდეს რეგისტრაციაში ამ პერიოდის დადგომიდან არაუგვიანეს 2 სამუშაო დღისა.
მაგალითად:
პირმა დაიწყო ეკონომიკური საქმიანობა 2005 წლის სექტემბერში. მისი ყოველთვიური დასაბეგრი ბრუნვა შეადგენდა:
დასაბეგრი ოპერაციის საერთო თანხამ 100 000 ლარს გადააჭარბა 2005 წლის 7 ოქტომბერს. ამდენად, პირი ვალდებულია, საგადასახადო ორგანოს მიმართოს განცხადებით დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციისათვის არაუგვიანეს 2005 წლის 11 ოქტომბრისა. ამავე მუხლის (მუხ.221) ბ ქვეპუნქტის მიხედვით, სავალდებულო რეგისტრაციას ექვემდებარება პირის საქმიანობა, რომელიც ეკონომიკური საქმიანობის ფარგლებში ახორციელებს აქციზური საქონლის
წარმოებას ან/და იმპორტს. იგი უნდა გატარდეს რეგისტრაციაში აქციზური საქონლის მიწოდებამდე.
მაგალითი:
პირმა ყურძნის ნატურალური ღვინის წარმოება დაიწყო 2005 წლის ოქტომბრის თვეში და აწარმოა 45 000 ლარის ღირებულების
ღვინოები, რომლის მიწოდება გათვალისწინებული აქვს ამავე წლის 20 დეკემბერს. ამ შემთხვევაში პირი ვალდებულია, მიმართოს საგადასახადო ორგანოს დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციისათვის არაუგვიანეს 2005 წლის 20 დეკემბრისა. 221-ე მუხლის მეორე პუნქტის მიხედვით, დღგ-ის გადამხდელად არარეზიდენტის
სავალდებულო რეგისტრაციის მიზნით მისი დასაბეგრი ოპერაციების საერთო თანხის განსაზღვრისას მხედველობაში მიიღება მხოლოდ საქართველოში
მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით განხორციელებული საქონლის მიწოდება და მომსახურების გაწევა.
მაგალითი:
უცხოური საწარმო თბილისში იწყებს საქმიანობას თავისი პროდუქციის რეკლამირების მიზნით. ეს პროდუქცია სხვა საწარმოს შემოაქვს ქვეყანაში, თვით უცხოური საწარმო კი არ ეწევა საქონლის რეალიზაციას. უცხოურ საწარმოს მხოლოდ რეკლამირებისათვის საჭირო მასალა შემოაქვს. იგი ასევე ხელშეკრულებებს
დებს საქართველოში, რათა სარეკლამო განცხადებები განათავსოს ტელევიზიასა და მედიის სხვა საშუალებებში.
ჩვენს ქვეყანაში თავისი საქმიანობიდან იგი არ იღებს შემოსავლებს, არ ეწევა ეკონომიკურ საქმიანობას და არ არის ვალდებული, დარეგისტრირდეს დღგ-ის გადამხდელად საქართველოში. მან უნდა გადაიხადოს დღგ საქონლის იმპორტზე და ასევე, დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული
ადგილობრივი საწარმოების მიერ საქართველოში მისთვის მიწოდებულ საქონელზე. მას არა აქვს უფლება, ჩაითვალოს გადახდილი დღგ.
პირი, რომელიც ვალდებულია, გატარდეს რეგისტრაციაში ამ მუხლის პირველი ნაწილის “ა ქვეპუნქტის საფუძველზე, დღგ-ს გადამხდელად ითვლება ეგისტრაციისათვის
საგადასახადო ორგანოში განცხადების წარდგენის ვალდებულების მომდევნო დღიდან.
მაგალითი:
პირის მიერ 2005 წლის 12 დეკემბრისათვის
განხორციელებულმა დღგ-ით დასაბეგრმა ბრუნვამ შეადგინა 105 000 ლარი, მან განცხადებით უნდა მიმართოს საგადასახადო ორგანოს დღგ-ის გადამხდელად
რეგისტრაციისათვის არაუგვიანეს 2005 წლის 16 დეკემბრისა. ამ პირობის შესრულების შემდეგ, 2005 წლის 17 დეკემბრიდან
ძალაში შედის პირის დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაცია.
დღგ-ის გადამხდელად სავალდებულო
წესით არარეგისტრირებული პირის გამოვლენისას საგადასახადო ორგანო საკუთარი ინიციატივით ახდენს მის რეგისტრაციას
დღგ-ის გადამხდელად.
მაგალითი:
პირის მიერ 2005 წლის 25 ოქტომბრისათვის განხორციელებულმა დასაბეგრმა ოპერაციებმა შეადგინა 102 000 ლარი. ამ შემთხვევაში ის ვალდებულია, არაუგვიანეს 2005 წლის 27 ოქტომბრისა საგადასახადო ონსპექციას მიმართოს განცხადებით დღგ-ის გადამხდელად სავალდებულო რეგისტრაციისათვის, მაგრამ
განცხადების გარეშე აგრძელებს ეკონომიკურ საქმიანობას. 2005 წლის 15 დეკემბერს საგადასახადო ინსპექციამ დაადგინა, რომ პირი დღგ-ის გადამხდელად
რეგისტრაციის გარეშე ეწევა საქმიანობას და თავისი ინიციატივით 2006 წლის 16 დეკემბერს მოახდინა მისი რეგისტრაცია დღგ-ის გადამხდელად, გასცა სარეგისტრაციო სერთიფიკატი და ანგარიშ – ფაქტურები. ამ შემთხვევაში პირი დღგ-ის გადამხდელად ითვლება 2005 წლის 28 ოქტომბრიდან და მან უნდა გადაიხადოს
დღგ მის მიერ განხორციელებულ ყველა დასაბეგრ ოპერაციაზე, შესაბამის
ფინანსურ სანქციებთან ერთად. საგადასახადო ანგარიშ – ფაქტურების გამოწერის უფლება პირს აქვს 2006 წლის 16 დეკემბრიდან, ანუ, იმ პერიოდიდან, როცა მასზე საგადასახადო ინსპექციის მიერ გაცემული იქნა სარეგისტრაციო სერთიფიკატი და საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურები.
პირს, რომელიც ახორციელებს დღგ-ის ნულოვანი განაკვეთით დასაბეგრ ოპერაციებს, ესაჭიროება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაცია, რათა მიიღოს დღგ-ის ჩათვლის (ანაზღაურების) უფლება.
რეორგანიზაციისას, თუ პირი ან რეორგანიზაციის ერთი მხარე მაინც წარმოადგენს დღგ-ის გადამხდელს, რეორგანიზაციის შედეგად შექმნილი პირი ვალდებულია,
წარადგინოს განცხადება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციისათვის დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების განხორციელებამდე, მაგრამ რეორგანიზაციის დასრულებიდან არაუგვიანეს 10 დღისა.
მაგალითი:
რეორგანიზაციის A, B და C საწარმოები გაერთიანდნენ და შეიქმნა D საწარმო. რეორგანიზაცია დასრულდა 10 აპრილს. რეორგანიზაციამდე B საწარმო წარმოადგენდა
დღგ-ის გადამხდელს. D საწარმომ დასაბეგრი ოპერაცია განახორციელა 25 მაისს. D საწარმო ვალდებულია, წარადგინოს განცხადება დღგ-ის გადამხდელად რეორგანიზაციისათვის 20 აპრილს.
იურიდიული პირის დაფუძნებისას, თუ საწესდებო (საემისიო) კაპიტალში დღგ-ის გადამხდელის მიერ შესატანი (აქციების ფასის გადახდა) განხორციელებულია საქონლის ფორმით, ახალშექმნილი პირი ვალდებულია წარადგინოს განცხადება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციისათვის დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების განხორციელებამდე, მაგრამ შექმნიდან არაუგვიანეს 10 დღისა.
მაგალითი:
იურიდიული პირი დაფუძნდა 15 ივნისს. დღგ-ის გადამხდელმა საწარმომ საწესდებო კაპიტალში შესატანი განახორციელა ტექნოლოგიებით. ახალშექმნილმა იურიდიულმა
პირმა დასაბეგრი ოპერაცია განახორციელა 20 ივნისს. იგი ვალდებულია, წარადგინოს განცხადება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციისათვის არაუგვიანეს 20 ივნისამდე.