სტრატეგიული თამაშის ახალი წესები

მოამზადა თამუნა ვაშაკიძემ (გაზეთ “კომერსანტ”-იდან (16.11.01))
მოსკოვი და ვაშინგტონი ოფიციალური მოლაპარაკებების პირველ დღესვე, სტრატეგიული შეიარაღების შემცირების შეთანხმების გამომუშავებაში პრინციპულად ახალ გზას დაადგნენ. განსხვავება იმაში მდგომარეობს, რომ თუ ადრე ამგვარი ტიპის შეთანხმებები წლების განმავლობაში სპეციალისტების მიერ განიხილებოდა, ზედმიწევნით იწერებოდა, მერე მრავალგვერდიანი ფოლიანტებით ხელისუფლების მთავარ პირებს ხელმოსაწერად გადაეცემოდათ, და მხოლოდ ამის შემდეგ ქვეყნის უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოების მიერ რატიფიცირდებოდნენ. მაგრამ ახლა ყველაფერი სულ სხვაგვარად იქნება.

ვაშინგტონში რუსეთის და ამერიკის პრეზიდენტებმა იმის დემონსტრირება გააკეთეს, რომ მათთვის ახლა ერთმანეთისთვის ხელის ჩამორთმევაა საკმარისი. ჯორჯ ბუში თვლის, რომ სტრატეგიული სტაბილურობის რეგულაციის პროცესი გაცილებით დინამიური გახდება. პუტინი იძულებულია დაეთანხმოს ამგვარ მიდგომას, რამდენადაც რუსეთის ეკონომიკური შესაძლებლობები, 2010 წლისთვის უფლებას არ იძლევა, 1500 ატომურ საბრძოლო არსენალზე მეტი იქონიოს.

პირველი ნაბიჯი გადადგმულია და ერთადერთი რაზეც შეიძლება ანალიტიკოსებმა ახლა იკამათონ – ვინ გამოვიდა პირველი ასეთი ინიციატივით, მოსკოვი თუ ვაშინგტონი. არ შეიძლება არ აღვნიშნოთ, რომ აშშ-მა რუსეთთან დაკავშირებით ექვსი კეთილი ნება გააკეთა. ბოლოს და ბოლოს ვაშინგტონი თავისი სტრატეგიული პოტენციალის გამოვლენისას იმ დასკვნამდე მივიდა, რომ მისთვის საკმარისია მხოლოდ 2 ათასი ჭურვი. ათწლეულის შეთანხმებული შემცირებისა სწორედ ეს დონე იქნა მოწონებული ამ სამიტზე.

უახლოესი 20-30 წლის განმავლობაში რუსეთის სტრატეგიული ატომური ძალები სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ძირითად საშუალებებად დარჩებიან. დღეს ისინი 1250 სახმელეთო, საზღვაო და საჰაერო ერთეულებითაა აღჭურვილი და შემდეგნაირად ნაწილდებიან: 756 კონტინენტშორისი სტრატეგიული დანიშნულების რაკეტმზიდი, 3,5 ათას საბძოლო ბლოკზე აღჭურვილი ბალისტიკური რაკეტები. სამხედრო-საზღვაო ფლოტის 26 რაკეტმზიდზე 416 ბალისტიკური რაკეტაა განთავსებული, რომელთაც 1800 საბრძოლო ნაწილი აქვთ. BBჩ-500 ბირთვული ფრთოსანი რაკეტა და ავიაბომბები, რომელთაც შესწევთ უნარი, ასწიონ დაახლოებით 7 ათეული მძიმე ბომბდამშენი. ვაშინგტონში პუტინის ინიციატივის შესაბამისად, ისინი ორი მესამედით უნდა შემცირდეს.

რჩება რიგი საკითხებისა, მათი ამოხსნა ექსპერტებს მოუწევთ, რომელთა მონაწილეობასაც დაჟინებით მოითხოვს რუსეთის პრეზიდენტი. პირველ ადგილას გარანტიის პრობლემაა წამოწეული. ადრე მათი მექანიზმი თვითონ შეთანხმების ტექსტში იყო ჩადებული, ორივე მხარის ურთიერთვალდებულებების გათვალისწინებით; ახლა ყველაფერი პრეზიდენტის სიტყვას ეყრდნობა, მაგრამ არ არის გამორიცხული, რომ თვით მეგობრული დამოკიდებულების თავზე, პოლიტიკური ღრუბელი გაჩნდეს. როგორ მოიქცევა რუსეთი ასეთ შემთხვევაში, ჯერ ნათელი არ არის.

პრობლემის კიდევ ერთი ასპექტი. პრეზიდენტები 1972 წლის I?I-ის ერთგული მოლაპარაკების შესახებ აცხადებენ, რომელზეც სტრატეგიულ შეიარაღებაზე სამ ათეულამდე შეთანხმებაა დაფუძნებული. ამასთან ერთად, ახალ მიმართულებაში პირველი ნაბიჯის გადადგმით, მათ გვიჩვენეს, რომ შეთანხმების შემუშავების მეთოდზე უარს ამბობენ, რომელიც ბოლო ათწლეულის განმავლობაში დამტკიცდა. ეს კი ნიშნავს, რომ ამ შეთანხმებების არსებობაც კი, მეორე ადგილზე გადადის მოსკოვის და ვაშინგტონის სტრატეგიული ინიციატივის წინაშე. უნდა ვივარაუდოთ, რომ უშუალოდ 1972 წლის I?I-ის ხელშეკრულებაც სერიოზულ ცვლილებებს განიცდის, ახლა ხომ რუსეთი და აშშ-იც ფიქრს ახალ შეიარაღებაზე დაიწყებენ. მაშასადამე, პენტაგონს II?I-ის გამოცდის შესაძლებლობა მიეცემა, რუსეთი კი ისეთ სახეს მიიღებს, თითქოს არაფერი არსებითი არ ხდება. ჯორჯ ბუშს კი მოქმედებების ასეთი განვითარების ნახვა უნდოდა, მაგრამ ჩანს, რომ ვლადიმერ პუტინს თამაშის ახალი წესების სისწორეში ეჭვი ეპარება.

“ჩვენ ისტორიას ვწერთ”, – ასე დაახასიათა ჯორჯ ბუშმა ვაშინგტონში ვლადიმერ პუტინთან მოლაპარაკების პირველი ეტაპი. ისტორიას წერდნენ, წვრილმანს ყურადღებას არ აქცევდნენ, მაქსიმალურად ცდილობდნენ მახვილი კუთხეებისთვის გვერდი აევლოთ და ამასთანავე მთავარი არ გამორჩენოდათ. ჯერჯერობით ორივე პრეზიდენტისთვის ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლა პირველ ადგილზე დგას. როგორც პუტინმა და ბუშმა გამოხატეს, ეს გამაერთიანებელი საწყისი გარდატეხის მომენტია ამერიკის და რუსეთის ურთიერთდამოკიდებულებაში. “ტერორისტებმა უნდა იცოდნენ – არსებობს სამართლიანი შურისგება”, – განაცხადა პუტინმა პრესკონფერენციაზე, ვაშინგტონში. ბიოტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლის და ნარკოტიკებით ვაჭრობის შესახებ ერთობლივ განცხადებებში სრული ერთიანობა დაფიქსირდა. იმის დამადასტურებელი, რომ ტერორიზმთან ბრძოლა არ არის ერთადერთი, რასაც შეუძლია, რუსეთი და ამერიკა გააერთიანოს, იყო არა მხოლოდ გადაჭარბებული ურთიერთნდობა, არამედ ახალი ურთიერთობების შესახებ ერთობლივ განცხადებაში გამყარებული ფრაზა: “არც ერთი მხარე მეორეს არ აღიქვამს მოწინააღმდეგის როლში”. დემონსტრირებული იყო კომპრომისებზე წასვლის ცდა, სადაც ეს შესაძლებელია. რუსეთს უნდოდა ჯექსონ ვენიკის შესწორების გაუქმება – ბუშმა აღიარა ამ გაუქმების აუცილებლობა. აშშ-ში კონგრესზე, რომელსაც პუტინიც დაესწრო, მიანიშნეს, რომ ამერიკა ებრაელების შევიწროვებისთვის საბჭოთა კავშირის დასჯას აღარ აპირებს. რუსეთს სურდა ახალი ევროპის სრულუფლებიანი წევრი გამხდარიყო და მისი უსაფრთხოების ფორმულირებაში მონაწილეოცესიიდან გამოსვლის ინიციატორი იყო. საინტერესოა, რომ თვითონ აშშ, რომელიც მსოფლიოში ნავთობის მოპოვების თვალსაზრისით მესამე ქვეყანაა, სხვა სახელმწიფოებისგან განსხვავებით, მოპოვების შემცირებაზე “ულტიმატუმებს” არ დაელოდა. კარტელის წევრი ქვეყნების გარდა, რომელთა წილად მთელი ნავთობის მარაგის დაახლოებით 40% მოდის, ენერგომატარებლების მსოფლიო ბაზარზე არანაკლებ საჭირო როლს თამაშობენ: მექსიკა, ნორვეგია, დიდი ბრიტანეთი და რუსეთი. ამასთანავე ამ ქვეყნებიდან ამერიკასთან მეგობრობის საძიებლად თითოეულს თავისი შეხედულებები აქვთ, ან უკიდურეს შემთხვევაში, ცდილობენ ვაშინგტონის მიერ გატარებულ ეკონომიკურ პოლიტიკას წინააღმდეგობა არ გაუწიონ.

როგორც ყველაზე ერთგული მოკავშირის, დიდი ბრიტანეთის მხარდაჭერაში ამერიკას ეჭვი არ ეპარება. მექსიკა მეტწილად ჩრდილოეთ მეზობლებზეა დამოკიდებული. ნორვეგია კი მეტად პატარაა და პოლიტიკურად შეუმჩნეველი, დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებების მისაღებად. რუსეთი კი, მსოფლიო ტერორიზმის ბრძოლის მტვერში, ამერიკასთნ პარტნიორობის შეხების წერტილის ძებნამ ისე გაიტაცა, რომ, როგორც ჩანს, საკუთარი პოლიტიკური ინტერესები დაავიწყდა.

მსოფლიო ბაზარზე, ნავთობპროდუქტებზე თითქმის 50%-იანი ფასდაკლებაა, რომელიც უკანასკნელ წელს შეიმჩნევა, კატასტროფულად აისახება არა მარტო 2002 წლის, არამედ მომდევნო სამი-ოთხი წლის რუსეთის ბიუჯეტზე. რუსეთი არა მარტო ფულს დაკარგავს, არამედ თავის ნიშსაც მსოფლიო ბაზარზე. “როგორც კი რუსეთი ექსპორტს შეამცირებს, ჩვენი ნავთობპროდუქტების ადგილს ყაზახეთის და Aაზერბაიჯანის ნავთობპროდუქტი დაიკავებს” – განაცხადა რუსეთის ნავთობპროდუქტების კომპანიის “?EIN” -ის მეთაურმა მიხეილ ხოდორკოვსკიმ. შემდეგ კი დაამატა – “თუ მთავრობა ნავთობის მოპოვების შემცირებას დაგვავალებს, ჩვენ მას დავემორჩილებით”.

მსოფლიო სცენიდან წასვლით ოპეკი მორიგი პოლიტიკური მაქინაციის მოწმე გახდა. საუდის არაბეთის ისლამის ფუძემდებლების არსებულ ფარულ მხარდაჭერაზე ამერიკა თვალს ხუჭავს, ხოლო ნავთობის კარტერი, ბაზრის სტაბილურობისათვის ბრძოლის იმიტირებით ღებულობს გადაწყვეტილების აშკარა შეუსრულებლობას. დღეს “IA” საუდის არაბეთის ნავთობის და მინერალური რესურსების მინისტრი, ალი-ალ-ნუაიმისი ინტერვიუს აქვეყნებს, რომელიც კარტელის ხელმძღვანელობის დაბნეულობას თვალნათლივ აშუქებს.

ბატონო მინისტრო, რა მიზნები ჰქონდა რუსეთის დედაქალაქში თქვენს ჩამოსვლას?
ჩემს წინაშე სამი ამოცანა იდგა. პირველ რიგში რუსეთის პრეზიდენტს ვლადიმერ პუტინს, მეფე ფახდა იბნ აბდულ აზიზასაგან წერილობითი გზავნილი გადავეცი, რომელშიც ჩვენ ქვეყნებს შორის კავშირის განვითარების აუცილებლობაა ხაზგასმული. მეორე, რუსეთის ენერგომატარებლების კომპლექსის პასუხისმგებელ წარმომადგენლებთან გავაანალიზე ნავთობის მდგომარეობა მსოფლიო ბაზარზე. ჩვენი ამოცანაა, ქვეყნების, მწარმოებლების და ნავთობპროდუქტების ექსპორტიორებთან ერთად, ბაზრის სტაბილიზაციისთვის ეფექტური გზები მოვძებნოთ. საუდის არაბეთი და რუსეთი კი ნავთობის ყველაზე მსხვილი მწარმოებელი და ექსპორტიორია, რომელთა ეკონომიკა საერთაშორისო ბაზარზე დამოუკიდებელია. მოსკოვში აგრეთვე, ექსპერტების, კომპანიების და ბიზნესმენების დონეზე, ნავთობის სფეროში თანამშრომლობის საკითხებს ვიხილავთ. ეს ვიზიტები კომერციული პროექტების გაცვლას გულისხმობს.

დაახასიათეთ, სიტუაცია ნავთობის ბაზარზე 11 სექტემბრის შემდეგ და ახლო მომავალში შესაძლო ფასებს პროგნოზი გაუკეთეთ.
მსოფლიო ბაზარზე ნავთობის მდგომარეობა ძალიან რთული რჩება… სამართლიანობისთვის აღვნიშნავ, რომ სიძნელეები 2000 წლის დასასრულს და 2001 წლის დასაწყისში წარმოიშვა, როცა მსოფლიო ეკონომიკის ტემპის შემცირება დაიწყო. ამასთან დაკავშირებით მიმდინარე წლის ცხრა თვის განმავლობაში, ოპეკის ქვეყნებმა წარმოება, ჯამში, მოცულობით 3,5 მილიონი ბარელი დღეში სამჯერ შეამცირა, მაგრამ 11 სექტემბრის მოვლენებმა და მის შემდეგ წამოჭრილმა რთულმა ეკონომიკურმა სიტუაციამ გვაიძულა, წარმოება მეოთხეჯერ შეგვემცირებინა. მაგალითად, 2 მილიონი ბარელით დღეში. მაგრამ ასეთი შემცირების წარმოდგენა ნავთობის მთავარი მწარმოებლების მზადყოფნის გარეშე წარმოუდგენელია, იმის მიუხედავად ისინი ოპეკის წევრები არიან თუ არა. ზოგიერთი ქვეყნები, რომლებიც ოპეკში არ შედიან, მაგალითად ომანი და მექსიკა, მზად არიან შემცირებაზე წასასვლელად.

ნავთობის ბაზრის პერსპექტივა
ახლო მომავალში
ნავთობის მთავარი მწარმოებლების თანამშრომლობის შემთხვევაში, მოპოვებული ნავთობის გონივრულად შემცირების შედეგად ფასებმა შეიძლება აიწიოს, ან სასურველ დონეს მიუახლოვდეს – 25 დოლარს ერთ ბარელზე (მარკა ბრენტი). წინააღმდეგ შემთხვევაში წარმოების ზრდა შენარჩუნდება. ეს კი ნიშნავს, რომ მუდმივი პრაქტიკის მაგივრად, ნავთობის მარაგი ზამთრის პერიოდში გამოვიყენოთ. მოხდება რეზერვის შექმნა, რომელიც, თავის მხრივ, ფასების მკვეთრ მოსალოდნელზე მეტ დაცემას გამოიწვევს. ფასების დაცემის და კომერციული ნავთობის დიდი მარაგის არსებობის შემთხვევაში, ფასების აღდგენის პროცესი ძალიან რთული იქნება, თუნდაც შემდგომში წარმოების შემცირება მოხდეს. მოპოვების შემცირება ეფექტურია, თუ ამისათვის შესაფერისი დროა შერჩეული, ახლა კი სწორედ ამის დროა!

ოპეკმა სხვა მწარმოებლებთან თანამშრომლობის გარეშე ძნელია ახლანდელ რთულ დროში შემცირება გააგრძელოს, როცა ნავთობპროდუქტებზე მოთხოვნა კლებულობს და ზოგიერთი მწარმოებელი, რომელიც ოპეკში არ შედის, შავი ოქროს მოპოვებას ზრდის. შექმნილი სიტუაციიდან გამოსვლის ერთადერთი გზაა – ოპეკის არაწევრ მთავარ მწარმოებლებსა და ოპეკის ქვეყნებს შორის თანამშრომლობა. ასეთი სურვილი ამოძრავებს არა მარტო სამეფოს, არამედ ოპეკის სხვა წევრებს და ზოგიერთ ოპეკის არაწევრ ქვეყნებსაც.

არსებობს აზრი, რომ ოპეკის მოღვაწეობა უფრო მეტად პოლიტიკურია, ვიდრე ეკონომიკური. – თქვენ რას ფიქრობთ ამის შესახებ?
ყოველთვის იმისკენ მივისწრაფვით, რომ ბა მიეღო – ბუშმა პირობა მისცა, რომ “ნატოსთან წაიმუშავებდა”. რუსეთი თავის დროზე თავაზობდა ჭურვების რაოდენობის 1500-მდე შემცირებას – ბუშმა ამერიკის მზადყოფნა განაცხადა, ჭურვების 1700-2200 ერთეულამდე შემცირების შესახებ. რუსეთს ომისშემდგომი ავღანელი თალიბების ხელისუფლებაში ხილვა არ სურდა, ერთობლივ განცხადებაში ამ ქმედებისთვის მომავალ სახელისუფლებო ორგანოებში ადგილების არ ქონა დაფიქსირებულია.

რუსეთ-ამერიკის ურთიერთობების “გაშუქებაში” ორი პრეზიდენტის გუნდი ჩაერევა. და თუ ჯექსონ ვენიკთან ასე თუ ისე ყველაფერი ნათელია, შეიძლება სხვა დანარჩენი საკითხები არც ისე კარგად იყოს. როგორი იქნება ნატოსთან ურთიერთქმედებების ახალი მექანიზმები. ნიშნავს ეს იმას, რომ უახლოეს დროში ჩრდილოატლანტიკური ბლოკის რიგები ახალი წევრებით არ შეივსება? ამ შეკითხვების გასარკვევად ორი ქვეყნის შესაბამისი უწყებები იმუშავებენ.

დეტალებში ჩაღრმავება მეფური საქმე არ არის. საინტერესოა, როგორი იქნება ჭურვების რიცხობრივი შემცირების კონტროლის მექანიზმი, როგორ წარიმართება პროცესი – საბრძოლო არსენალს, უბრალოდ, ადემონტირებენ თუ ადემონტირებენ საბოლოო განადგურებით, – ყველაფერი ეს მომავალი დიალოგის თემაა. ამასთანავე რუსეთისთვის უკეთესი იქნებოდა მოლაპარაკების გაფორმება სპეციალური დოკუმენტით. ბუში არ გამოხატავს, რომ რუსეთისთვის და ამერიკისთვის აუცილებელია ამის თაობაზე რაიმე იურიდიული თანხმობის გაფორმება. “ხალხი საათობით იჯდა და ჭურვების შემცირებაზე მუშაობდა, მე კი მას (პუტინს) თვალებში შევხედე, ხელი ჩამოვართვი და ყველაფერი ნათელი გახდა”, – თქვა ამერიკის პრეზიდენტმა. მაგრამ, გაცვეთილი ნდობის ლოგიკის მიხედვით, როცა პოლიტიკაში თვალების გამჭრიახი მოჭუტვა საუკეთესო გარანტია ხდება, სრულიად შესაძლებელია ნატოს აშშ-ის რეკრუტირება მოეხდინა. სწორედ იქ არსებობენ უფრო გამოცდილი მეგობრები, ვიდრე რუსეთია.

ავღანეთის მდგომარეობა საერთოდ რთულია. ჩრდილოეთ ალიანსის მებრძოლების მიერ ქაბულის უეცარ აღებას, ბუშმა, პრაქტიკულად, ღია ტექსტით “გეგმის გადაჭარბებით შესრულება” უწოდა. “მათ (ჩრდილოეთ ალიანსმა) გვითხრეს, რომ ქაბულის ოკუპირებას არ აპირებენ, ჩვენ ვუპასუხეთ – მართალია”. აშშ-ის პრეზიდენტის მსუბუქ დაბნევას პუტინი ადეზავუირებდა: “ქაბულის შტურმი არ ყოფილა, ის დაცემული აღმოჩნდა და, საჭირო გახდა სიტუაციის კონტროლის ქვეშ აყვანა”. მართალი რომ ვთქვათ, ამ ქვეყნის მართვის საკითხის გადაჭრამდე და ტერორისტების ბაზების განადგურებამდე ჯერ კიდევ შორია. ასე რომ, ჯერჯერობით პრეზიდენტები მომავალი ხელისუფლების ორგანოების ფორმულირებას გამოსასყიდათ ავღანეთს და გაეროს გადასცემენ, რაც ავღანეთის შესახებ სპეციალურ განცხადებაში იყო ნათქვამი.

გამგზავრების წინ რუსეთის დელეგაციის წარმომადგენლები ამბობდნენ, რომ პუტინის ვიზიტის მთავარი მომენტი ნდობის გამყარება უნდა გამხდარიყო. ასე რომ, პროგრამის ეს პუნქტი შესრულებულ იქნება.ჩვენი გადაწყვეტილებები ეკონომიკურ ხასიათს ატარებდნენ და პოლიტიკისაგან შორს იყვნენ, რაც ნიშნავს, რომ გადაწყვეტილებები მიღებულ იქნას ოპეკის წევრი, სხვა მწარმოებელი ქვეყნების და ნავთობის მრეწველობის ეკონომიკური ინტერესების შესაბამისად. ვფიქრობ, რომ ბოლო წლების განმავლობაში ამ მიმართულებით ჩვენ განსაზღვრულ წარმატებებს მივაღწიეთ, გამოვრიცხეთ ოპეკის გადაწყვეტილებაზე მძლავრი სახელმწიფოების მხრიდან პოლიტიკური ზემოქმედება და თვითონ ამ ორგანიზაციის წევრებს შორის არაერთმნიშვნელოვანი პოლიტიკური დამოკიდებულება.

ოპეკის ქვეყნებსა და ოპეკის არაწევრ სხვა ნავთობ მწარმოებლებს შორის თანამშრომლობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად შეუძლიათ ნავთობის ქვეყნებს ეკონომიკურ ინტერესებზე კონცენტრირება და ნებისმიერ პოლიტიკურ კონიუნქტურასთან დისტანციის დაცვა.

როგორ აისახება ახლა ამერიკის ეკონომიკაზე ნავთობის ფასების დაცემა?
რაც შეეხება აშშ-ს, ის, როგორც ნავთობის მსხვილი მწარმოებელი და ყველაზე დიდი მომხმარებელი, დაინტერესებულია ნავთობის მსოფლიო ბაზრის სტაბილურობით, როგორც მოთხოვნის და მიწოდების ბალანსირების, ასევე ფასების თვალსაზრისითაც.

ბოლო კვირაში ნავთობზე ფასების დაცემა პირველ რიგში განპირობებულია მსოფლიო ეკონომიკური კონიუნქტურების გაუარესებით, მოთხოვნილებების შემცირებით, განსაკუთრებით 11 სექტემბრის მოვლენების შემდეგ, აგრეთვე იმ გარემოებით, რომ ზოგიერთი ქვეყნები, მწარმოებლები და ექსპორტიორები მდგომარეობის შეცვლის მიზნით, ზოგიერთი გადაწყვეტილების მიღებას ძნელად თანხმდებიან. განსაკუთრებით თუ გავითვალისწინებთ, რომ ჩვენ არასტანდარტულ სიტუაციას შევეჯახეთ. ფასების სტაბილიზაცია არა მარტო ოპეკის ქვეყნების, არამედ ყველა ნავთობმწარმოებელი ქვეყნის საზრუნავია.

ოპეკის კონფერენციაზე გადაწყდა შემცირდეს წარმოება 1,5 მილიონი ბარელით დღეში 2002 წლის 1 იანვრიდან, ქვეყნები, რომლებიც არ შედიან კარტელში (უპირველეს ყოვლისა რუსეთი) აგრეთვე შეამცირებენ წარმოებას. “ჩვენ მზად ვართ შევამციროთ წარმოება 1,5 მილიონი ბარელით დღეში, თუ ოპეკის არაწევრი ქვეყნები ერთდროულად შეამცირებენ 0,5 მილიონი ბარელით. ასეთია ჩვენი პირობა” – განაცხადა კარტელის გენმდივანმა, ალი როდრიგესმა (Ali Rodriguez) “ეს არის გულუხვი წინადადება”.

უნდა აღვნიშნოთ, როგორც კი ნავთობის მსოფლიო ბაზარზე მოთამაშეებმა შეიგნეს, რომ ოპეკის გადაწყვეტილება შეიძლება იყოს სახელდობრ ისეთი, როგორი სიტყვითაც ის გამოვიდა, ნავთობის ფასი უცებ, 7%-ით დაეცა, ჩრდილოეთ ზღვის ბრენტი ბარელზე თითქმის 19 დოლარამდე გაიაფდა, მაგრამ, ფაქტობრივად, შექმნილი სიტუაცია არ უნდა ჩაითვალოს ტრაგიკულად. ჯერ არც მოთხოვნა და არც გათვალისწინება მსოფლიო ბაზარზე არ შეცვლილა და ამის მიზეზი ფასების გრანდიოზული დაცემა არ არის. ოპეკი რომ იყოს მიმდევარი, თუ არ გააფართოვებს წარმოებას, მართლა არ დაიყვანს საქმეს 2 დოლარამდე ბარელზე, იმაზე ფიქრით, რომ ეს არის რუსეთისთვის ხელგაშლილი წინადადება, საუდის არაბეთისთვის ეს ფასიც მისაღებია.