უძრავი ქონების ფასი ამოძრავდა

რედაქციისგან 

სამშენებლო სექტორის იანვარ-სექტემბრის სტატისტიკურ მონაცემებს თუ გადავხედავთ, სექტორის გამოფხიზლება და აქტიურობა თვალშისაცემია. ამ მხრივ, შარშანდელი სურათი უკეთესის სურვილს ტოვებდა. ბაზარზე აქტიურობის კვალდაკვალ უძრავ ქონებაზე ფასების ზრდას ახალი წლიდან ისევ ელოდებიან, კრიზისს თავი მეტ-ნაკლებად სამშენებლო მასალების მწარმოებელმა თუ იმპორტიორმა კომპანიებმაც დააღწიეს. თუმცა, ზოგადად სამშენებლო სექტორში და მასთან დაკავშირებულ დარგებში პრობლემები ისევ მრავლადაა და განსაკუთრებით აღსანიშნავია, მშენებლებისადმი ბანკების უნდობლობა, რასაც წამყვანი სამშენებლო კომპანიების ხელმძღვანელები ღიად აცხადებენ. 

      მეტყველი ციფრები 
      2010 წლის იანვარ-სექტემბერში, საქართველოში 823 ობიექტის მშენებლობა დასრულდა, სართო ფართობით – 925 094 კვ.მ. აღნიშნულ პერიოდში დასრულებულ მშენებლობათა 38,5% – საცხოვრებელ შენობებზე; 26,7% – სავაჭრო ობიეტებზე; 11,7% – ჯანმრთელობის დაცვის ობიექტებზე, ხოლო 7% სამრეწველო და სასაწყობო დანიშნულების შენობებზე მოდის. 
      2010 წლის 9 თვეში, მშენებლობაზე გაცემული ნებართვების რაოდენობა 4 609-ს შეადგენს, რაც 24,4%-ით მეტია გასული წლის 12 თვეში გაცემულ ნებართვებზე. მიმდინარე წლის იანვარ-სექტემბერში გაცემული ნებართვებიდან 55,5% არასაცხოვრებელი, ხოლო 45,5% საცხოვრებელი შენობაა. 
      2010 წლის მეორე კვარტალში, სამშენებლო სექტორის ბრუნვის მოცულობამ 388 მლნ. ლარი შეადგინა, რაც 33%-ით აღემატება წინა წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს. 
      2010 წლის მეორე კვარტალში, სამშენებლო სექტორის გამოშვების მოცულობამ 385,9 მლნ. ლარი შეადგინა, რაც 33,3%-ით აღემატება წინა წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს და 65,3%-ით 2010 წლის პირველი კვარტლის მაჩვენებელს. 2010 წლის მეორე კვარტალში, სამშენებლო სექტორის წილი მთლიანი შიდა პროდუქტის 6,5%-ს შეადგენს. ამავე პერიოდში სამშენებლო სექტორში დასაქმებული იყო 31 397 კაცი, რაც 16,1%-ით აღემატება წინა წლის ანალოგიურ მონაცემს. აღნიშნულ პერიოდში სამშენებლო სექტორში დასაქმებულთა საშუალო თვიური შრომის ანაზღაურება 777 ლარს შეადგენდა. 
      ბანკებს უნდობლობა დასჩემდათ 
      სამშენებლო სფეროსათვის ერთ-ერთ უმწვავეს პრობლემად, არასაკამრისი დაფინანსება რჩება, მათთვის საბანკო კრედიტები კვლავ რთულად ხელიმიწსავდომია. საქართველოს უმსხვილესი დეველოპერი საბანკო სექტორისადმი უკმაყოფილებას ღიად აფიქსირებს. სამშენებლო კომპანია არსის” დამფუძნებელი აცხადებს, რომ დეველოპერული კომპანიებისადმი ბანკების ნდობის ხარისხით უკმაყოფილოა. უკვე აშენებულ ბინებზე მოთხოვნა მაღალია და წესით, ბანკებს სამშენებლო კომპანიებისთვის სესხის გაცემის აღარ უნდა ეშინოდეთ,” – აცხადებს ირაკლი როსტომაშვილი. 
      მისი განმარტებით, სამშენებლო კომპანიების განვითარებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი დაწყებული მშენებლობების დასრულებაა, ეს კი მეტწილად ბანკებზეა დამოკიდებული. თუმცა, ჯერ მსგავსი არაფერი ხდება. როსტომაშვილი იმედს გამოთქვამს, რომ ახალი წლიდან სიტუაცია უკეთესობისკენ შეიცვლება და სამშენებლო კომპანიები ბანკებთან კომპრომისს გამონახავენ. ბანკებისა და სამშენებლო სექტორის თანამშრომლობას, იმედით კიდევ ერთი უმსხვილესი დეველოპერული კომპანია უყურებს – აქსისის” ხელმძღვანელის, გიორგი კაპანაძეს თქმით, როცა ბანკები ნახავენ, რომ  მათი დაფინანსებული პროექტები ამართლებს, მათი ნდობის ხარისხი გაიზრდება. 
      კიდევ ერთი ტენდენცია, რომელზეც დეველოპერები საუბრობენ, ელიტურ ბინებზე მოთხოვნის ზრდაა. მათი თქმით, კრიზისმა მაღალი კლასის საცხოვრებელ ფართებზე მოთხოვნა მხოლოდ მცირედით შეამცირა, რადგან მომხმარებლის ამ სეგმენტს მატერიალური პრობლემები ნაკლებად შეეხო. დღეს თბილისში ელიტურ კორპუსებში 1 კვადრატული მეტრი საცხოვრებელი ფართი 1500-დან 2000 დოლარამდე მერყეობს. მომავალი წლიდან ფასების კიდევ უფრო ზრდა არის მოსალოდნელი. ეკონომიკური კრიზისის დასრულების შემდეგ თბილისში გააქიტურდა მოთხოვნა ელიტურ მინი ქალაქებზეც. არქი ჯგუფი”, რომელმაც ელიტური მინი-ქალაქის შექმნა ერთ-ერთმა პირველმა დაიწყო, ქოშიგორის ნახევარმილიარდიანი პროექტის მშენებლობას მომავალი წლიდან დაიწყებს. 
      აგური… ტალახი… 
      ახალი წლიდან ბინებზე ფასების ზრდის მიზეზი შეიძლება სამშენებლო მასალების გაძვირებაც გახდეს. სამშენებლო მასალების წარმოება კრიზისიდან ნელ-ნელა გამოდის. 
      სამშენებლო მასალების მწარმოებელი კომპანიების განცხადებით, კრიზისის პერიოდში მშენებლობების შეჩერებამ ბევრი წვრილი საწარმოს დახურვა გამოიწვია, რადგან შეკვეთები აღარ ჰქონდათ. თუმცა, ვინც კრიზისს გაუძლო, დღეს უკვე შეკვეთებს ვეღარ აუდის და წარმოების გაფართოებაზე ფიქრობს. ქუთაისის მეტალურგიული ქარხნის ტექნიკური დირექტორის, რობერტ ტომარაძის განცხადებით, საწარმოს კრიზისი არა მარტო გასულ წელს, არამედ მიმდინარე წლის დასაწყისშიც ჰქონდა, თუმცა, წლის მეორე ნახევრიდან ვითარება მკვეთრად შეიცვალა. არმატურაზე მოთხოვნა მნიშვნელოვნად გაიზარდა და სადღეისოდ ქუთაისის მეტალურგიული ქარხანა სრული დატვირთვით მუშაობს. მისი თქმით, ადგილობრივი წარმოების არმატურამ უკრაინიდან ექსპორტირებული თითქმის მთლიანად ჩაანაცვლა. მეტიც: დღეს ქართული არმატურა ექსპორტზე ირანსა და სომხეთში გადის. სადღეისოდ ბაზარზე ერთი ტონა რმატურის ღირებულება 750 დოლარს შეადგენს. 
      იგივეს აცხადებს ფოთის ბეტონის ქარხნის პრაიმ ბეტონის” დირექტორი, ლაშა ჭიპაშვილი. მისი თქმით, ბეტონზე მოთხოვნამ იმდენად მოიმატა, რომ საწარმო შეკვეთების მოცულობას ვერ აუდის და კომპანიაში ბეტონის რეალიზაციის ყოველთვიური ზრდა ფიქსირდება. გასულ თვეში პრაიმ ბეტონს” შეკვეთა 5 500 კუბურ მეტრ ბეტონზე ჰქონდა, მიმდინარე თვეში კი 8 ათას ტონაზე მეტი აქვს. კომპანია ბეტონით ფოთში, ზუგდიდში, ქობულეთში, აბაშისა და ხობშიმიმდინარე მშენებლობებს ამარაგებს. 
      სამშენებლო მასალების მწარმოებელი კომპანიის ინტერპლასტის” გენერალური დირექტორის, ნიკა ყუბანეიშვილის განცხადებით, სამშენებლო მასალების რეალიზაციაზე ზრდის ტენდენცია შესამჩნევია. მისი თქმით, კრიზისამდელ მაჩვენებელზე გასვლა ჯერ ისევ ვერ ხერხდება, თუმცა გასულ წელთან შედარებით, მოთხოვნის მატება აშკარაა. ნიკა ყუბანეიშვილის განმარტებით, თუკი ადრე საბითუმო რეალიზაციის მაჩვენებელი საცალოზე ბევრად დიდი იყო, დღეს პირიქით, საცალო რეალიზაცია გააქტიურდა. 
      უძრავი ქონება ძვირდება საქართველოს ზამთრის კურორტებზეც. ბოლო პერიოდში მესტიაში ფასების 15%-იანი, ხოლო ბაკურიანში 10%-იანი ზრდა დაფიქსირდა. ბაკურიანში ერთი კვადრატული მეტრი მიწის ნაკვეთის ღირებულება 30 დოლარიდან, ხოლო საცხოვრებელი სახლის ფასი 600 დოლარიდან იწყება. 
      კლიენტები “დექსუსს” უჩივიან 
      რამდენიმე თვის წინ გაკოტრების პირას მყოფმა “ცენტრ პოინტმა”კომპანია სამართავად “დექსუსს” გადააბარა. “ცენტრ პოინტის” ხელმძღვანელობა ბიზნესის მართვაში ახალი კომპანიის შესვლის აუცილებლობას არსებული კრიზისით ხსნიდა. საინვესტიციო კომპანიის მენეჯმენტი კი აცხადებდა, რომ გუნდი დეტალურ ბიზნეს-გეგმას 2010 წლის ბოლომდე შეიმუშავებდა და ყველა მომხმარებელს და კრედიტორს გააცნობდა. “დექსუსის” წარმომადგენლები იმასაც აღნიშნავდნენ, რომ ისინი არ აპირებდნენ კომპანიის კლიენტებისთვის თანხების უკან დაბრუნებას. კომპანიის ხელმძღვანელობას თუ დავუჯერებთ, მათ შემუშავებული აქვთ კონკრეტული გეგმა, რომლის მიხედვითაც, მობინადრეს, რომელსაც თანხის 100% აქვს გადახდილი, ახალი შეთანხმების მიხედვით, დათქმულ ვადაზე ჩააბარებენ უძრავ ქონებას. ხოლო მას, ვისაც თანხის ნაწილი აქვს გადახდილი და ვეღარ ახერხებს თანხის სრულად დაფარვას, კომპანია უკვე დაფარული თანხის შესაბამის უძრავ ქონებას შესთავაზებს და გადაუცვლის შენაძენს. თუ კლიენტი არც ერთ ვარიანტზე არ იქნება თანახმა, “დექსუსი” მომხმარებელს შესთავაზებს უძრავი ქონების გაყიდვაში დახმარებას. მაგრამ ყველაფერი არც ისე მარტივადაა, როგორც ეს ამ გეგმის წაკითხვის შემდეგ შეიძლება მოგვეჩვენოს. 
      საქმე იქამდეც კი მივიდა, რომ “ცენტრ პოინტისა” და “დექსუსის” წინააღმდეგ კლიენტები სოციალურ ქსელში ერთიანდებიან. “ფეისბუქში” სპეციალური ჯგუფია შექმნილი, სადაც უკვე 100-ზე მეტი უკმაყოფილო კლიენტია გაერთიანებული. “დექსუსის” წინააღმდეგ კლიენტებმა უკმაყოფილების ღიად გამოხატვა ნოემბრის დასაწყისში საპროტესტო აქციების საშუალებით დაიწყეს. როგორც აქციის მონაწილეები აცხადებდნენ, “დექსუსი” აიძულებს კლიენტებს, ხელშეკრულებას ხელი დროის გარკვეულ მონაკვეთში მოაწერონ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ხელშეკრულების ცალმხრივად გაწყვეტით და ბინის გაყიდვით იმუქრებიან. 
      გარდა ამისა, “ცენტრ პოინტისგან” უფლებამოვალეობების გადაბარების შემდეგ, “დექსუსი” კონტრაქტებს ცვლის და კლიენტებისგან ბინის სრული ფასის გარდა, დამატებით 18%-ს მოითხოვს. ამასთანავე, დექსუსი” არ კმაყოფილდება, იმით, რომ ბინის დამატებითი ღირებულების გადასახადის გადახდას მათ ავალდებულებს. კლიენტების განცხადებითვე, ცენტრ პოინტთან” ინდივიდუალური შეთანხმება გააფორმეს, რომლის თანახმადაც, კომპანიამ კრედიტორებს ყოველწლიურად მოგების 20% უნდა გადაუხადოს, თუმცა, პირობა არ შესრულდა. მომხმარებლთა მტკიცებით, დაირღვა ხელშეკრულების სხვა პუნქტებიც, მათ შორის, ჩაბარების და კეთილმოწყობის ნორმები.