ცვლილებები საგადასახადო კოდექსში

ექსპერტთა ჯგუფი: ბელა გუტიძე, თემურ დათიაშვილი, თეიმურაზ კოპალეიშვილი, თემურ მირიანაშვილი, ნუგზარ ქავთარაძე, ვალერი ხანიშვილი, მიხეილ ჯიბუტი
ცვლილებები ეხება კოდექსის მუხლების აბსოლუტურ უმეტესობას (კოდექსის 280 მუხლიდან ცვლილება შედის 160-ზე მეტ მუხლში). აღნიშნული ცვლილებები რამდენიმე ჯგუფად უნდა დაიყოს.
რიგი ცვლილებებისა ეხება ექსპერტთა ჯგუფის წინადადებებს საგადასახადო პოლიტიკის სრულყოფის მიმართულებით (დაბეგვრის სუბიექტები და ობიექტები, ბაზა, მეთოდები, განაკვეთები), რიგი კი ითვალისწინებს საგადასახადო კოდექსის ტექნიკურ, შინაარსობრივ და ტერმინოლოგიურ სრულყოფას, დანარჩენი ნაწილი ცვლილებებისა წმინდა რედაქციული ხასიათისაა, თუმცა აუცილებლად მისაღებია.
ჩვენს დღევანდელ პრეზენტაციაზე ყურადღებას გავამახვილებთ მხოლოდ იმ ცვლილებებზე, რომლებიც უკავშირდება ნოვაციებს საგადასახადო პოლიტიკის სრულყოფის მიმართულებით.
ამ ცვლილებების პირველი ჯგუფი ეხება საგადასახადო კოდექსის კერძო ნაწილს. ჩვენ შევეხებით ცვლილებებს აქციზის, დამატებითი ღირებულების გადასახადის, მოგების გადასახადის, ქონების გადასახადისა და სოციალური გადასახადის ნაწილში.
საგადასახადო კოდექსის აქციზების ნაწილში გათვალისწინებულია შემდეგი ცვლილებები:
1. მიგვაჩნია, რომ დამკვეთის ნედლეულით აქციზური საქონლის წარმოებისას, მწარმოებლის ნაცვლად, გადამხდელის ვალდებულება უნდა დაეკისროს დამკვეთს, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც დამკვეთი მეწარმედ არარეგისტრირებული ფიზიკური პირია. აღნიშნული პოზიცია განპირობებულია იმ ფაქტით, რომ ასეთ შემთხვევაში აქციზური საქონელი არის დამკვეთის საკუთრება და მისი წარმოება ატარებს მხოლოდ მომსახურების ხასიათს, წარმოებული საქონლის დამკვეთზე გაცემა არ წარმოადგენს საქონლის მიწოდებას, ანუ ადგილი არ აქვს საქონელზე საკუთრების უფლების გადაცემას. აღნიშნულიდან გამომდინარე, შესაბამისი ცვლილებებია გათვალისწინებული დასაბეგრ ოპერაციებშიც (მუხლი 255).
2. ჩვენი აზრით, აქციზის გადამხდელებს უნდა დაემატონ ის პირები, რომლებიც ახდენენ აქციზური საქონლის შეძენას საგადასახადო ორგანოებში არარეგისტრირებული პირებისაგან. შემოთავაზებულია აქციზის უკუდაბეგვრის წესი, რაც ხელს შეუწყობს ქვეყანაში კონკურენტუნარიანი გარემოს შექმნას აქციზური საქონლის რეგისტრირებული მწარმოებლებისათვის. აქციზის გადამხდელებს დაემატება აქციზური საქონლის მწარმოებელი ამხანაგობის ის პირი, რომელსაც დაკისრებული აქვს ამხანაგობის საქმიანობის მართვა, მ.შ. ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების ვალდებულება. აღნიშნული საკითხი დღემდე მოუგვარებელია და ხშირად იწვევს დავას გადამხდელსა და სახელმწიფო სტრუქტურებს შორის.
3. კოდექსის 256-ე მუხლში ვითვალისწინებთ აქციზის გადახდილი ან დეკლარირებული თანხის კორექტირების შესაძლებლობას იმ შემთხვევაში, როდესაც მიწოდებული აქციზური საქონელი სრულად ან ნაწილობრივ უბრუნდება აქციზის გადამხდელს, პროდუქციის უხარისხობის ან ხელშეკრულების პირობების შეუსრულებლობის გამო. ასეთი რეჟიმი მოქმედებს ამჟამად დღგ-ს ნაწილში და აუცილებელია აქციზშიც მოქმედებდეს იგივე რეჟიმი.
4. ექსპერტთა ჯგუფი მნიშვნელოვან ცვლილებებს ითვალისწინებდა თამბაქოს ნაწარმის აქციზით დაბეგვრის სფეროში. ამ მიმართულებით ცვლილებები უკვე განხორციელდა კოდექსში, თუმცა, ჩვენი პროექტით, აქციზის განაკვეთები უფრო ნაკლები უნდა ყოფილიყო (დაახლოებით 2004 წლის დონემდე) და გვეეჭვება, რომ ამჟამად მოქმედი განაკვეთები კვლავ კონტრაბანდის ხელშემწყობი გარემოს შენარჩუნებას შეუწყობს ხელს.
მიზანშეწონილად მიგვაჩნია დიზელის საწვავზე აქციზის განაკვეთის შემცირება 150 ლარიდან 100 ლარამდე.
რეკომენდაციები გათვალისწინებულია ხე-ტყის მორისა და დახერხილი მასალის ექსპორტის დაბეგვრაზე აქციზით, საშუალო სამასალე მერქნის ერთ მკვრივ კუბურ მეტრზე 100 ლარის ოდენობით, რის შედეგადაც ადგილი ექნება არა მხოლოდ ბიუჯეტში შემოსავლების ზრდას, არამედ მნიშვნელოვნად შემცირდება ქვეყნიდან მერქნული რესურსის უკონტროლო ექსპორტი და ტყის ფონდის განადგურება. როგორც ცნობილია, საქართველოდან ყოველწლიურად, საშუალოდ 200 ათასი კუბური მეტრი ხე-ტყე ექსპორტირდება.
მნიშვნელოვნად იხვეწება 260-ე მუხლის შესაბამისი საწარმოო რესურსებზე გადახდილი აქციზის ჩათვლის მექანიზმი. ჩვენ განსაკუთრებულ ყურადღებას ვუთმობთ ამ საკითხს. მოქმედი კოდექსის არსებული რედაქცია არ იძლევა ჩანაწერის ცალსახად გაგების შესაძლებლობას, რაც ხშირად დავის წარმოშობისა და არასწორი გადაწყვეტილებების მიღების საფუძველი ხდება. აღნიშნულიდან გამომდინარე, შემოთავაზებულია ახალი რედაქცია, რომლის შესაბამისადაც, აქციზური საქონლის საწარმოებლად გამოყენებულ ნედლეულზე გადახდილი აქციზის თანხა სრულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაშიც, თუ აქციზური საქონლის წარმოებისას ტექნოლოგიურად ადგილი აქვს თანმდევი არააქციზური საქონლის მიღებასაც. გარდა ამისა, პროექტით გათვალისწინებულია ღვინომასალებისა და საკონიაკე სპირტის დაძველების შემთხვევაში ნედლეულზე გადახდილი აქციზის თანხის სრული ჩათვლა, რაც ხელს უწყობს ამ დარგის შემდგომ განვითარებას.
დღგ-ს ნაწილში პროექტით გათვალისწინებულია ცვლილებები, რომელიც გამორიცხავს ორაზროვან დებულებებს გადასახადის გადამხდელთა რეგისტრაციისას. ამასთან, მნიშვნელოვანი ცვლილებებია დასაბეგრი ოპერაციების განსაზღვრისა და გადახდილი დღგ-ს ჩათვლის განხორციელების კუთხით, რაც გამორიცხავს ერთი და იმავე საქონლის ორჯერ დაბეგვრის შესაძლებლობას.
გარდა ამისა, გათვალისწინებულია ბუნებრივი აირის (იმპორტის და მიწოდების), ხე-ტყის, ქვანახშირის, კოქსის, ანტრაციტის იმპორტის დღგ-ისაგან განთავისუფლება, რაც შესაძლებლობას მოგვცემს, რუსეთიდან ბუნებრივი აირის გაზრდილი ტარიფით შესყიდვის პირობებში, მომხმარებლისათვის გაზის მიწოდება განხორციელდეს ძველი ტარიფით ან მისი უმნიშვნელო ზრდის პირობებში, ხოლო ხე-ტყისა და საწვავის იმპორტის განთავისუფლება შესაძლებელს გახდის შენარჩუნებულ იქნას ტყის ფონდი და მოსახლეობის მოთხოვნილება საწვავზე დაკმაყოფილდეს იმპორტით.
პროექტით გათვალისწინებულია პირის დღგ-ს გადამხდელად რეგისტრაციის, მათ შორის გადამხდელის ნებაყოფლობითი რეგისტრაციის შემთხვევაში, რეგისტრაციის დღისათვის არსებულ საქონლის ნაშთებზე გადახდილი დღგ-ს თანხის ჩათვლის შესაძლებლობა, რასაც მოქმედი კოდექსი დღეს არ ითვალისწინებს. ამასთან, უქმდება დღგ-ს ჩათვლის შესაძლებლობის აკრძალვა, თუ გადამხდელმა საგადასახადო ორგანოში არ წარადგინა საგადასახადო ანგარიშფაქტურა 45 დღის განმავლობაში. ყოველივე ზემოაღნიშნული შესაძლებლობას იძლევა, გამოირიცხოს ერთი და იმავე საქონლის დღგ-თი ორჯერ დაბეგვრის შემთხვევები და ერთნაირ პირობებში იქნას ჩაყენებული დღგ-ს ყველა გადამხდელი, მათ შორის, ნებაყოფლობით რეგისტრირებული პირიც. ნებაყოფლობითი რეგისტრაცია თავის თავში არ უნდა გულისხმობდეს სანქციის არაპირდაპირ გამოყენებას, საქონლის ნაშთებზე ჩათვლების აკრძალვის გზით.
პროექტის შესაბამისად, ცივილიზებულ ჩარჩოში ექცევა დღგ-ს დარიცხულ თანხაზე ჩასათვლელი თანხის გადამეტების გადამხდელისათვის დაბრუნების მექანიზმი. კერძოდ, შემოთავაზებულია, ჩასათვლელი თანხის გადამეტება დღგ-ს დარიცხულ თანხაზე დაუბრუნდეს იმ გადამხდელებს, რომლებიც ახორციელებენ საქონლის ექსპორტს, თუ მისი მოცულობა შეადგენს საერთო დასაბეგრი ბრუნვის არანაკლებ 25%-ს მოთხოვნიდან 15 დღის განმავლობაში, ნაცვლად დღეს მოქმედი 1-თვიანი ვადისა, ხოლო სხვა გადამხდელებისათვის აღნიშნული თანხა ჩაეთვალოთ შემდგომი საანგარიშო პერიოდისათვის გადასახად თანხებში ან, ასეთის არარსებობის შემთხვევაში, დაუბრუნდეს მათ 15 დღის განმავლობაში, ნაცვლად მოქმედი სამთვიანი პერიოდისა, რაც საშუალებას მისცემს გადამხდელებს, კუთვნილი ფინანსური რესურსი გამოიყენონ საქმიანობის შემდგომი განვითარებისათვის, რაც ბიუჯეტის შემოსავლების ზრდის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პირობაა. უკვე განხორციელებული ცვლილებებით, 6 თვიანი პერიოდი შეიცვალა 3 თვიანით, რაც კარგია, თუმცა საკმარისი და მისაღები არ არის.
შემოთავაზებულია აგრეთვე ბევრ ქვეყანაში, კერძოდ, რუსეთში, სომხეთში აპრობირებული კვების პროდუქტების ცალკეული სახეობების (ხორბალი, ფქვილი, პური, ასანთი, კარაქი, მარგარინი, პარკოსანი კულტურები (სოიო, ლობიო, ბარდა), მარილი, ბრინჯი, პირუტყვი, ახალი ხორცი (გარდა ძეხვის, შაშხის, ლორის და ხორცის კონსერვებისა), რძე (მათ შორის რძის ფხვნილი) და რძის პროდუქტები, წიწიბურა, კარტოფილი, სიმინდი, ქერი) დღგ-ს 10%-იანი განაკვეთით დაბეგვრის რეჟიმი, რომელიც მოსახლეობის გაჭირვებული ფენის სოციალური დაცვის მნიშვნელოვან ღონისძიებად გვესახება.
ცვლილებები საშემოსავლო, მოგების, ქონებისა და სოციალური გადასახადების ნაწილში ძირითადად ორიენტირებულია მცირე ბიზნესის განვითარების ხელშეწყობაზე. ამ მიმართულებით აუცილებლად მიგვაჩნია საგადასახადო კოდექსში შევიდეს შემდეგი ცვლილებები:
1. საშემოსავლო, სოციალურ და ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოყენებული ქონების გადასახადებისაგან განთავისუფლდეს იმ მეწარმე პიზიკურ პირთა შემოსავლები, რომლებიც არ იყენებენ დაქირავებულ პირთა შრომას. ეს შეღავათი არ უნდა გავრცელდეს აქციზური საქონლის მწარმოებლებზე, სავაჭრო საქმიანობიდან მიღებულ შემოსავლებზე და იმ პირთა შემოსავლებზე, რომელთა საქმიანობაც “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მეორე პუნქტით, არ ითვლება სამეწარმეო საქმიანობად, გარდა სასოფლო-სამეურნეო და საკონსულტაციო საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლებისა. სოციალური გადასახადისაგან განთავისუფლდეს აგრეთვე მეწარმე ფიზიკურ პირთა შემოსავლების ის ნაწილი, რომლებიც რეინვესტირდება მის მიერ სამეწარმეო საქმიანობაში. შესაბამისად, საგადასახადო კოდექსის 168-ე მუხლის პირველი “ლ” ქვეპუნქტი და 276-ე მუხლის პირველი ნაწილი უნდა ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:
1. 168-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის, “ლ” ქვეპუნქტი – “ლ”) იმ მეწარმე ფიზიკურ პირთა შემოსავალი, რომლებიც არ იყენებენ დაქირავებულ პირთა შრომას, გარდა აქციზური საქონლის წარმოებისა და სავაჭრო საქმიანობიდან, აგრეთვე “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მე-2-ე პუნქტით განსაზღვრული საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლებისა”
2. 276-ე მუხლის 1-ლ ნაწილს დაემატოს “ა1 ქვეპუნქტი ” – “ა1” ამ კოდექსის 272-ე მუხლის მე-4 ნაწილის “ბ” ქვეპუნქტით განსაზღვრული ობიექტების მესაკუთრე ფიზიკური პირები, რომლებიც არ იყენებენ დაქირავებულ პირთა შრომას”.
ჩვენი ქვეყნის საგადასახადო კანონმდებლობისათვის ძალზე მნიშვნელოვანი ნოვაცია იქნება მოგების გადასახადის დიფერენცირებული, მოგების ოდენობის გათვალისწინებით, პროგრესულ-რეგრესული სკალის გამოყენება. აღნიშნული მეთოდები კარგად არის აპრობირებული მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში. მაგალითად, “აზიის ვეფხვებად” წოდებული ქვეყნები (კორეა, სინგაპური, მალაიზია და სხვა) ფართოდ იყენებდნენ მათ ზუსტად ეკონომიკური განვითარების საწყის ეტაპზე, ძალზე საინტერესო და დადებითი შედეგით. გასაგებია, რომ ეს ცვლილებები გავრცელდება ყველა საწარმოზე, მაგრამ განსაკუთრებით ეფექტიანია ის მცირე ბიზნესის განვითარებისათვის.
ექსპერტთა ჯგუფს მიზანშეწონილად მიაჩნია ინდივიდუალური მეწარმეებისათვის სოციალური გადასახადებით დაბეგვრის დიფერენცირებული რეჟიმის შემოღება.
შესაბამისად, მეწარმე ფიზიკური პირების დასაბეგრი შემოსავლები, რომლებიც განისაზღვრება კოდექსის 166-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, 20 ათას ლარამდე დაიბეგრება 7,5%-ის რაოდენობით, ხოლო დასაბეგრი შემოსავალი 20 ათას ლარზე ზევით დაიბეგრება 15%-ის ოდენობით.
მცირე საწარმოთა სტიმულირების მიზნით, მოგების საგადასახადო დაბეგვრისას შემოთავაზებულია დაბეგვრის პროგრესული სკალის გამოყენება. კერძოდ, საწარმოთა დასაბეგრი მოგება 20 000 ლარამდე დაიბეგრება 10%-ით, ხოლო 20 000 ლარს ზევით დაიბეგრება 20%-ით.
გარდა ამისა, წინა საგადასახადო წელთან შედარებით, დასაბეგრი მოგების ნამეტი თანხის 50% დაიბეგრება 15%-იანი განაკვეთით. ეს წესი გავრცელდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საწარმო მთელი წინა საგადასახადო წლის განმავლობაში ეწეოდა საქმიანობას და ხელფასის სახით გაცემული თანხები საშუალოდ, ერთ დაქირავებულზე გადაანგარიშებით, არ იქნება ნაკლები გასული წლის შესაბამის მაჩვენებელზე.
კანონპროექტი ითვალისწინებს გადამხდელთა მიერ ერთჯერადად, ერთი ხელიდან 100 ლარის ფარგლებში, მაგრამ არა უმეტეს 500 ლარისა, დღის განმავლობაში სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის (პირველად გადამუშავებამდე), აგრეთვე დაკლული პირუტყვისა და ფრინველის, თევზის პროდუქტების შესყიდვის დროს გამყიდველის იდენტიფიცირების გარეშე შეძენის ფაქტის დოკუმენტურად გაფორმების გამარტივებული წესის გამოყენებას, გამარტივებული სასაქონლო ზედნადების გამოწერით. გამყიდველის მიერ აღრიცხვის ამ წესის გამოყენებისას, საქონლის ღირებულება ერთობლივი შემოსავლებიდან გამოიქვითება ამ საქონლის შეძენის ღირებულებით, მაგრამ არა უმეტეს მისი საბაზრო ფასისა.
კანონპროექტით გათვალისწინებულია ერთობლივი შემოსავლებიდან ისეთი ხარჯების გამოქვითვა, რომელიც უშუალოდ არის დაკავშირებული გადამხდელის სამეწარმეო ეკონომიკურ საქმიანობასთან, მაგრამ არ ზრდიან მის ეკონომიკურ შემოსავალს. კერძოდ, დანაკარგები ბუნებრივი და ტექნოლოგიური ნორმების ფარგლებში, პროდუქციის გაფუჭების, ფორსმაჟორულ შემთხვევაში განადგურებისა და წარმოების პროცესში დაშვებული წუნის, სასაქონლო სახის დაკარგვისას.

გადამხდელსა და საგადასახადო ორგანოებს შორის ურთიერთობების რეგულირება
ამ თვალსაზრისით, საგადასახადო კოდექსში ცვლილებების მესამე ჯგუფი ეხება გადასახადის გადამხდელისა და საგადასახადო ორგანოების ურთიერთობის მარეგულირებელი ნორმების სრულყოფას. კერძოდ, აქ ჩვენ შევეხებით საგადასახადო დავების გადაწყვეტის, ჯარიმების, ზედმეტად გადახდილი გადასახადების დაბრუნებისა და გადასახადის გადამხდელისათვის კოდექსის დებულებების თაობაზე განმარტებებისა და მითითებების მიცემის საკითხებს.
საგადასახადო დავები ამჟამად რეგულირდება საგადასახადო კოდექსის მე-8 კარით. კოდექსი ითვალისწინებს საგადასახადო დავების განხილვას, როგორც ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში, ისე სასამართლოში. ამასთან, ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში დავების განხილვა შეიძლება განხორციელდეს სამ ეტაპად – საგადასახადო ინსპექციაში, საგადასახადო დეპარტამენტსა და ფინანსთა სამინისრტოსთან არსებულ საგადასახადო დავების განმხილველ საბჭოში. განვლილი პერიოდის პრაქტიკამ დაგვანახვა, რომ დავების განხილვის ეს სამეტაპიანი სისტემა საკმაოდ არაეფექტურია და მიზანშეწონილია მისი ერთ ეტაპზე დაყვანა საგადასახადო დეპარტამენტში.
საგადასახადო დავების განხილვის პროცესში ხშირია შემთხვევები, როდესაც სახელმწიფო ორგანოები გადამხდელს საჩივრის განხილვაზე უარს ეუბნებიან დოკუმენტების არასრულყოფილების შემთხვევაში, რაც შემდეგ გადასახადის გადამხდელს უკარგავს ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში დავის განხილვის შესაძლებლობას ვადების დარღვევის გამო. ჩვენ ვითვალისწინებთ კოდექსის შესაბამის მუხლებში ცვლილებას, რომლის თანახმადაც, საგადასახადო ინსპექცია (ან დეპარტამენტი) ვალდებულია, დოკუმენტების არასრულყოფის შემთხვევაში, გადამხდელს მისცეს ვადა აღნიშნული ხარვეზების გამოსასწორებლად. რასაკვირველია, აქ საკითხი ეხება ისეთ ხარვეზებს, რომლებიც არ ახდენენ გავლენას დავის საგანზე.
ცვლილებების შესაბამისად, საგადასახადო ორგანოების მიერ გადამხდელის შესაგებლის ან საჩივრის თაობაზე დადგენილ ვადაში გადაწყვეტილების მიუღებლობის და/ან გადამხდელისათვის მისი გაუგზავნელობის შემთხვევაში, გადამხდელის მიმართ საგადასახადო ორგანოს მიერ იძულებითი გადახდევინების ღონისძიებების გატარება შესაძლებელი იქნება მხოლოდ სასამართლო გადაწყვეტილებით.
კიდევ ერთი ცვლილება ეხება საგადასახადო დავების განხორციელების ვადებს. დღეს ეს ვადები შემოიფარგლება 15 დღით საგადასახადო მოთხოვნის მიღებიდან (შემდეგ კი ორჯერ 5-დღიანი ვადა დეპარტამენტში და ფინანსთა სამინისტროში გასაჩივრებისათვის). ცვლილებების პროექტის მიხედვით, გადამხდელს უფლება ეძლევა, გაასაჩივროს საგადასახადო ორგანოების გადაწყვეტილებები საგადასახადო ვალდებულების ხანდაზმულობის 6-წლიანი პერიოდის განმავლობაში, ნებისმიერ დროს, დავის საკითხში ახალ გარემოებათა ან/და ახალი დოკუმენტაციის გამოვლენის შემთხვევაში, იმის მიუხედავად, ადრე იყო თუ არა აღნიშნული საკითხი (გადაწყვეტილება) გასაჩივრებული და აღიარებული ჰქონდა თუ არა გადამხდელს საგადასახადო ვალდებულება და გადახდილი აქვს თუ არა მას გადასახადი.
პროექტი ითვალისწინებს საგადასახადო სამართალდარღვევებისათვის დაწესებული პასუხისმგებლობების მნიშვნელოვან ლიბერალიზაციას.
ზოგიერთი ჩვენი წინადადება ამ მიმართულებით უკვე რეალიზებულია, ხოლო დანარჩენი უნდა დაკონკრეტდეს ფინანსთა სამინისტროსთან კონსულტაციების შედეგად და შემდეგ გაფორმდეს საკანონმდებლო ინიციატივის სახით.
გარკვეული ცვლილებებია გათვალისწინებული გადამხდელის მიერ გადასახადის ზედმეტად გადახდილი თანხების დაბრუნების ნაწილში.
პროექტის თანახმად, ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნებისათვის (გარდა დღგ-სა და აქციზისა), გათვალისწინებულია ერთთვიანი ვადა, ნაცვლად არსებული 3-თვიანისა და თანხის დაბრუნების ვადის გადაცილებისთვის 0,07%-იანი საურავის დაკისრება, ყოველი ვადაგადაცილებული დღისთვის, გადამხდელის სასარგებლოდ. გარდა ამისა, თანხის დაბრუნება უნდა მოხდეს ბიუჯეტის შემოსულობების ერთიანი ანგარიშიდან და არა სპეციალური ქვეანგარიშიდან, როგორც მოქმედ კოდექსშია გათვალისწინებული.
მოქმედი კოდექსის 47-ე მუხლი ითვალისწინებს საგადასახადო ორგანოს უფროსის უფლებამოსილებას, წერილობით განუმარტოს გადასახადის გადამხდელს საგადასახადო ორგანოს პოზიცია, საგადასახაო კანონმდებლობის ცალკეული დებულების გამოყენების თაობაზე. ამასთან, ასეთ განმარტებებს კოდექსის მიხედვით სავალდებულო იურიდიული ძალა არ გააჩნიათ. ეს მუხლი იწვევს მრავალ გაუგებრობას და თითქმის გამოუვალ მდგომარეობაში აყენებს კეთილსინდისიერ გადამხდელს. თუ გადამხდელი ვერ იგებს კოდექსის რომელიმე დებულებას და მის თაობაზე განმარტებებს მოსთხოვს საგადასახადო ორგანოს, ხოლო საგადასახადო ორგანო მისცემს მას ასეთ განმარტებას, გადამხდელი მაინც დაუცველი იქნება სახელმწიფოს წინაშე დავის წარმოქმნის შემთხვევაში. აღნიშნული ხარვეზის გამოსასწორებლად, ცვლილებების პროექტის თანახმად, საგადასახადო ორგანოს ეკისრება ვალდებულება, გადასახადის გადამხდელის შეკითხვის შემთხვევაში მიუთითოს მას, როგორ უნდა შეასრულოს საგადასახადო კოდექსის მოთხოვნები. გადამხდელის მიერ ამ მითითებების შესრულების შემთხვევაში, მას საგადასახადო სანქციები არ დაეკისრება.
გადამხდელთა უფლებების დაცვის უზრუნველყოფის, გადამხდელთა მომსახურების სრულყოფისა და გადამხდელთა მომსახურებაში ერთი ფანჯრის პრინციპის ფართოდ დანერგვის მიზნით, საგადასახადო ორგანოები გადამხდელთა მომსახურებას განახორციელებენ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ დამტკიცებული მომსახურების სტანდარტების მიხედვით. ამასთან, მიზანშეწონილია, მომსახურების სტანდარტები ითვალისწინებდეს მოთხოვნას, რომელიც გამორიცხავს გადამხდელისა და საგადასახადო ინსპექტორის უშუალო კონტაქტს გადამხდელის მიერ დეკლარაციებისა და გაანგარიშებების წარდგენის დროს.
შემოთავაზებული წინადადებები, ვფიქრობთ, კარგ სტიმულს მისცემს ქვეყანაში მცირე ბიზნესის განვითარებას, ყველა თანმდევი დადებითი მოვლენებით (მოსახლეობის დასაქმება, სოციალური პრობლემების მნიშვნელოვანი მოგვარება, ცხოვრების დონის ამაღლება და ა.შ.)
ბოლოს გვინდა აღვნიშნოთ, რომ განსახილველად დღეს წარმოდგენილი ცვლილებები და ის ცვლილებები, რომლებიც კოდექსის სხვა მუხლების ტექსტის სრულყოფისაკენ არის მიმართული, უდავოდ გამოიწვევს საქართველოში სამეწარმეო გარემოს გაუმჯობესებას, ხელს შეუწყობს მეწარმეობის განვითარებას, მეწარმესა და სახელმწიფოს შორის სამართლიანი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას.