PMI-ის მნიშვნელობა გლობალური ეკონომიკისთვის

04/07/2022 Admin

ავტორის სტილი დაცულია
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის III კურსის სტუდენტი
სალომე მაისურაძე
salome.maisuradze059@eab.tsu.edu.ge

ანოტაცია

იმისათვის რომ გავიგოთ, რა ხდება საფონდო ბირჟებზე და გავეცნოთ სიახლეებს, აუცილებელია დავაკვირდეთ რომელი აქციები იზრდება და რომელი მცირდება ღირებულებით. ინვესტორისგან კი ის საფონდო აქტივები იქცევს ყურადღებას, რომელიც იმ მომენტში ძალიან კარგად მუშაობს.მეორე მხრივ, ეკონომისტი განიხილავს წამყვან ინდიკატორებს, რათა წარმართოს მათი პოტენციური ინვესტიცია. ერთ-ერთი ასეთი მაჩვენებელია შესყიდვების მენეჯერების ინდექსი (PMI).

სტატიის მიზანია გვაჩვენოს PMI ინდექსის არსი და მნიშვნელობა მისი დადებითი და უარყოფითი მხარეების გათვალისწინებით. ასევე განხილულია მისი გამოსათვლელი ფორმულა და ინდექსის ინტერპრეტაცია. ბოლოს კი ახსნილია, თუ როგორ მოქმედებს PMI ინდექსი ეკონომიკურ გადაწყვეტილებებზე. ასეთი სახის გაშუქება უზრუნველყოფს იმის გაგებას, თუ საით მიემართება გლობალური ეკონომიკა.

Annotation

In order to understand what is happening on the stock exchanges and to get acquainted with the news, it is necessary to observe which stocks are rising and which are falling in value. On the other hand, the investor turns his attention to the stock assets, which are working very well at the moment. On the other hand,the economist looks at the leading indicators to guide their potential investment. One such indicator is the Purchasing Managers’ Index (PMI). The purpose of this article is to show the essence and importance of the PMI index in terms of its pros and cons. It also discusses it’s calculation formula and interpretation of the index. Finally, it explains how the PMI affects on economic decisions.

რა არის PMI?

შესყიდვების მენეჯერების ინდექსი (PMI) არის ეკონომიკური სიჯანსაღის მაჩვენებელი წარმოებისა და მომსახურების სექტორებისთვის. PMI-ის მიზანია კომპანიის გადაწყვეტილების მიმღები პირებისთვის, ანალიტიკოსებისთვისა და შესყიდვების მენეჯერებისთვის ინფორმაციის მიწოდება ბიზნესის მიმდინარე პირობების შესახებ.

თითოეული ქვეყნის PMI-ის კვლევა წარმოების სექტორისთვის ეფუძნება კითხვარის პასუხებს, რომლებიც მოიცავს შემდეგ ეკონომიკურ ცვლადებს : გამოშვება, ახალი შეკვეთები, ახალი საექსპორტო შეკვეთები, სამუშაოების ნარჩენები, გამომავალი ფასები, შეყვანის ფასები, მომწოდებლების მიწოდების დრო, მზა საქონლის მარაგი, შესყიდვების მარაგი, დასაქმება, მომავალი გამომუშავება და ა.შ. [1]

რას მოიცავს PMI

PMI-ში შემავალი ცვლადები დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა ტიპის შესყიდვების მენეჯერების ინდექსზეა საუბარი. ვინაიდან წარმოების PMI არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ინდექსი, ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ ერთ-ერთი თვალსაჩინო მაგალითი, რომლის თანახმადაც, გაერთიანებული სამეფოს IHS Markit/CIPS წარმოების PMI იყენებს შემდეგ ქვეინდექსებს და შეწონილებს :

ახალი შეკვეთები (30%);
გამომავალი (25%);
დასაქმება (20%);
მომწოდებლების მიწოდების დრო (15%);
შესყიდვების/მარაგების მარაგი (10%).

ახალი შეკვეთები, გამოშვება და დასაქმების დონეები შეადგენენ შეწონილების სამ მეოთხედს, რაც ასახავს მათ მნიშვნელობას, როგორც წარმოების სექტორის ჯანმრთელობის განსაზღვრის ინდიკატორებს. მომსახურების სექტორისთვის PMI, მომწოდებლების დრო და მარაგები გამოტოვებულია და გამომავალი დონე ხდება მთავარი ცვლადი. [4]

PMI- ს ინტერპრეტაცია

წარმოების PMI არის რიცხვი 0-დან 100-მდე. PMI-ის მნიშვნელობა თუ 50-ზე მეტია, წარმოადგენს გაფართოებას წინა თვესთან შედარებით. იმ შემთხვევაში თუ PMI 50-ზე ნაკლებია, წარმოადგენს შეკუმშვას. [2]

PMI გამოქვეყნებულია მთავრობისა და დამოუკიდებელი ორგანოების მიერ, ამერიკაში ეს არის მიწოდების მართვის ინსტიტუტი (Ism ), რომელიც ყოველთვიურ გამოკითხვას ატარებს კომპანიებთან, ხოლო ევროპაში ინდექსს აწარმოებს Markit. გამოკითხვა მოიცავს კითხვებს ბიზნესის განვითარებასთან, პირობებთან და ცვლილებებთან დაკავშირებით. [3]

როგორ გამოითვლება PMI?

PMI გაანგარიშება არის გამოკითხვის პასუხების ჯამი. იმის გამო, რომ PMI არის დიფუზიის ინდექსი, ცვლადების ცვლილების სიდიდე განტოლებიდან გამორიცხულია. სამაგიეროდ, კვლევა მიზნად ისახავს ტენდენციის მიმართულების დადგენას და ასახავს იმას, თუ რამდენად გავრცელებულია იგი.

ამის გათვალისწინებით, გამოკითხვის რესპონდენტებს ეძლევათ მხოლოდ სამი არჩევანი, როდესაც ეკითხებიან თითოეული ცვლადის ეფექტურობას, წინა თვის შესრულებასთან შედარებით. მონაწილეებს შეუძლიათ თქვან,რომელი ცვლადი გაიზარდა, შემცირდა ან უცვლელი დარჩა. ამ პასუხებზე დაყრდნობით, PMI-ის მნიშვნელობა გამოითვლება შემდეგი ფორმულის გამოყენებით:

P1 = კვლევის მონაწილეთა პროცენტი, რომლებიც აცხადებენ პირობების გაუმჯობესებას.
P2 = გამოკითხვის მონაწილეთა პროცენტი, რომლებიც აფიქსირებენ მუდმივ მდგომარეობას.
P3 = კვლევის მონაწილეთა პროცენტი, რომლებიც აცხადებენ მდგომარეობის გაუარესების შესახებ.

შედეგად მიღებული ციფრის მნიშვნელობა იქნება მოთავსებული 0-დან 100-მდე შუალედში. ზედა ზღვარზე, თუ რესპონდენტთა 100% მიუთითებს გაუმჯობესებაზე, PMI იქნება 100 (100% x 1). ქვედა ზღვარზე,თუ რესპონდენტთა 100% აღნიშნავს გაუარესებას, PMI იქნება 0 (100% x 0). ზუსტად ამ ორს შორის, თუ რესპონდენტთა 100% მიუთითებს, რომ პირობები უცვლელი დარჩა, ცვლილების მაჩვენებელი იქნება 0 და PMI იქნება 50 (100% x 0.5). 50-ზე სექტორი არც ფართოვდება და არც იკლებს-თუმცა, რაც უფრო შორდება ამ საბაზისო ხაზს PMI, მით უფრო სწრაფად უმჯობესდება ან უარესდება სექტორი. [4]

PMI-ს დადებითი და უარყოფითი მხარეები

დადებითი მხარეები:

ზუსტი წამყვანი მაჩვენებელი აშშ-ს ეკონომიკის მდგომარეობის შესახებ;
PMI არის დროული მაჩვენებელი,რადგან ის ქვეყნდება თვის პირველ დღეს გასული თვის შემდეგ;
PMI აერთიანებს აშშ-ს წარმოების სექტორის ჯანმრთელობას ერთ რიცხვად, ხოლო ანგარიში ბიზნესის შესახებ შეიცავს უამრავ ინფორმაციას ძირითადი ბიზნეს საქმიანობის შესახებ.

უარყოფითი მხარეები:

PMI მოიცავს მხოლოდ წარმოების სექტორს, რომლის მნიშვნელობა აშშ-ს ეკონომიკისთვის წლების განმავლობაში მცირდება.
ბიზნესის გამოკითხვის ანგარიში, რომლის მონაცემებიც გამოიყენება PMI-ის გამოსათვლელად, სუბიექტურია და შესაბამისად ,შეიძლება იყოს მიდრეკილი შეცდომისკენ. [5]

რატომ გვჭირდება PMI?

არსებობს უამრავი ოფიციალური ეკონომიკური მონაცემი, რომელიც შესწორებულია და შეუძლია შეცდომაში შემყვანი სიგნალების გაგზავნა. ასე რომ, PMI განსაკუთრებით სასარგებლოა მშპ-ისა და დასაქმების ზოგიერთი რიცხვის გამოყენებისას, რათა პოლიტიკის შემქმნელები თავს დარწმუნებულად გრძნობდნენ მის სისწორეში.

შესყიდვების მენეჯერების ინდექსი ასევე მნიშვნელოვანია ეროვნული ბიუჯეტის შედგენისას. ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ მათი შეხედულებები, როგორც გზამკვლევი იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა გაანაწილოს ერმა რესურსები სხვადასხვა ინდუსტრიაში. როდესაც მსოფლიოს ქვეყნები აცხადებენ მზარდი შესყიდვების მენეჯერების ინდექსის შესახებ, ეს არის წამყვანი მაჩვენებელი იმისა, რომ გლობალური ეკონომიკა იზრდება. [6]

ცხრილი 1:მსოფლიოს ტოპ-7 ქვეყანა PMI-ის მიხედვით

ქვეყანა	ბოლო	წინა	მონაცემები	ერთეული
შვეიცარია	64	62.6	მარ/22	ქულები
დანია	62.1	50.8	მარ/22	ქულები
ყატარი	61.8	61.4	მარ/22	ქულები
სამხრეთ აფრიკა	60	58.6	მარ/22	ქულები
აშშ	59.7	58.8	აპრ/22	ქულები
ნორვეგია	59.6	56.3	მარ/22	ქულები
ირლანდია	59.4	57.8	მარ/22	ქულები

წყარო: https://tradingeconomics.com/country-list/manufacturing-pmi

ცხრილში მოცემულია PMI- მიხედვით შვიდი მოწინავე ქვეყანა მსოფლიოს მასშტაბით. არ უნდა გაგვიკვირდეს ალბათ, რომ პირველ ადგილას შვეიცარიაა 64 ქულით, რაც 1.4 ქულით გაფართოებას წარმოადგენს წინა თვესთან შედარებით. ყველაზე მცირე მაჩვენებელი ირლანდიას აქვს- 59.4 ქულა და ეს მონაცემიც გაზრდილია 1.6 ქულით წინა თვესთან შედარებით. ყველაზე დიდი სხვაობა თვეებს შორის არის დანიაში, რაც 11.3 ქულის ტოლია. ყველაზე მცირე სხვაობა კი ყატარშია- 0.4 ქულა.

როგორ მოქმედებს PMI ეკონომიკურ გადაწყვეტილებებზე

PMI და ISM-ის მიერ ყოველთვიურად წარმოებული შესაბამისი მონაცემები მისი გამოკითხვებიდან არის გადაწყვეტილების მიღების კრიტიკული ინსტრუმენტები მენეჯერებისთვის სხვადასხვა როლებში. მაგალითად, ავტომობილების მწარმოებელი იღებს გადაწყვეტილებებს წარმოების შესახებ იმ ახალი შეკვეთების საფუძველზე, რომლებსაც მოელის კლიენტებისგან მომავალ თვეებში. ეს ახალი შეკვეთები განაპირობებს მენეჯმენტის ყიდვის გადაწყვეტილებას ათობით კომპონენტისა და ნედლეულის შესახებ, როგორიცაა ფოლადი და პლასტმასი. არსებული მარაგების ნაშთები ასევე განაპირობებს წარმოების რაოდენობას, რომელიც მწარმოებელმა უნდა დაასრულოს ახალი შეკვეთების შესავსებად და გარკვეული მარაგის შესანახად თვის ბოლოს.

მომწოდებლები ასევე იღებენ გადაწყვეტილებებს PMI-ის საფუძველზე. მწარმოებლის ნაწილების მიმწოდებელი მიჰყვება PMI-ის მის პროდუქტებზე მომავალი მოთხოვნის რაოდენობის შესაფასებლად.მიმწოდებელს ასევე სურს იცოდეს, რამდენი მარაგი აქვს ხელთ მის მომხმარებელს, რაც ასევე გავლენას ახდენს პროდუქციის რაოდენობაზე, რომელიც მისმა კლიენტებმა უნდა გამოიმუშაონ. PMI ინფორმაცია მიწოდებისა და მოთხოვნის შესახებ გავლენას ახდენს ფასებზე, რომლებიც მომწოდებლებს შეუძლიათ დააკისრონ.თუ მწარმოებლის ახალი შეკვეთები იზრდება, მაგალითად, მან შეიძლება გაზარდოს მომხმარებლების ფასები და მიიღოს ფასების ზრდა მისი მომწოდებლებისგან.მეორე მხრივ,როდესაც ახალი შეკვეთები მცირდება, მწარმოებელს შეიძლება მოუწიოს ფასების დაწევა და შეძენილი ნაწილების დაბალი ღირებულება მოითხოვოს. კომპანიას შეუძლია გამოიყენოს PMI წლიური ბიუჯეტის დაგეგმვაში, პერსონალის დონის მართვისა და ფულადი ნაკადების პროგნოზირებისთვის.

ინვესტორებს ასევე შეუძლიათ გამოიყენონ PMI თავის სასარგებლოდ, რადგან ის ეკონომიკური პირობების წამყვანი მაჩვენებელია. PMI-ის ტენდენციის მიმართულება წინ უსწრებს ტენდენციის ცვლილებებს ეკონომიკური აქტივობისა და გამომუშავების ძირითად შეფასებებში, როგორიცაა მშპ, სამრეწველო წარმოება და დასაქმება. PMI- ში ღირებულებისა და მოძრაობებისადმი ყურადღების მიქცევამ შეიძლება მომგებიანი პროგნოზი მოახდინოს მთლიან ეკონომიკაში განვითარების ტენდენციებზე. [7]

გრაფიკი 1: შესყიდვების მენეჯერების ინდექსი (PMI), წარმოება ევროზონაში (2019 წლის აპრილი-2022 წლის აპრილი)

წყარო:https://www.theglobaleconomy.com/Euro_area/pmi_manufacturing/

გრაფიკი 1-ის მიხედვით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ევროზონის საშუალო მნიშვნელობა ამ პერიოდის განმავლობაში იყო 52.84 ინდექსი პუნქტი ,მინიმალური 33.4 ინდექსი 2020 წლის აპრილში და მაქსიმუმ 63.4 ინდექსი 2021 წლის ივნისში. უახლესი მონაცემების საფუძევლზე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ 2022 წელს ყველაზე დაბალი მაჩვენებლი დაფიქსირდა აპრილის თვეში- 55.30, ხოლო მაქსიმალური მაჩვენებელი წლის დასაწყისში, რომელიც შეადგენდა 58.70 ქულას.

დასკვნა

ზემოთ წარმოდგენილი ინფორმაციის საფუძველზე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ PMI ინდექსს შესაძლოა მოცემულ დროს საკმაოდ დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს ინვესტორებისთვის და დაეხმაროს მათ მიიღონ გონივრული გადაწყვეტილება სტატისტიკურ მონაცემებზე დაყრდნობით. მაგალითად, თუ კონკრეტული ქვეყნის შესყიდვების მენეჯერების ინდექსი ჩამოდის 50-ზე ქვემოთ, ინვესტორებს სურთ შეამცირონ თავიანთი ინვესტიციები ამ ქვეყნის კაპიტალის ბაზარზე. ისინი სავარაუდოდ მიმართავენ სხვა ქვეყანას მზარდი PMI-ით, რათა ინვესტირება მოახდინოს თავიანთ კაპიტალის ბაზარზე. საერთაშორისო ობლიგაციებზე პოტენციურად მაღალი ინფლაციის ეფექტის ანალიზი არასრული იქნება ფასთან დაკავშირებული მონაცემების გათვალისწინების გარეშე. არსებითად,უფრო მაღალი ინფლაციის ღირებულება ინვესტორებს გაუჩენს სურვილს შეამცირონ ინვესტიციები ობლიგაციების ბაზარზე, იმ პირობით, რომ არსებობს შესაძლებლობა მომავალში ფასი შემცირდეს.

გამოყენებული ლიტერატურა:

You May Also Like

საქართველოს ექსპორტი და იმპორტი

უთანასწორობასთან დაკავშირებული თანამედროვე ტენდენციები საქართველოსა და მსოფლიოში

შრომის ანაზღაურების ორგანიზაციისა და რეგულირების მიმართულებები საქართველოში