2021 წლის ივნისში აშშ-ის ინფლაციის მაჩვენებელმა, ბოლო 13 წლის განმავლობაში, ყველაზე მაღალ მაჩვენებელს მიაღწია

21/07/202121/07/2021 Admin

ავტორის სტილი დაცულია

ნიკა მელიქიშვილი
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის III კურსის სტუდენტი
nika.meliqishvili.98@mail.ru

ანოტაცია

მიწოდების ჯაჭვის პრობლემებისა და რესურსების დეფიციტის გამო, ამერიკელი მომხმარებლებისა და მწარმოებლებისათვის ფასები თვეების განმავლობაში იზრდებოდა კოვიდრეგულაციების თანდათანობითი მოხსნის შემდგომ. ლოგიკურად თუ ვიმსჯელებთ, ინფლაცია იმდენად სწრაფად იზრდება, რომ მოსალოდნელია ადამიანებმა დანახარჯების შემცირება დაიწყონ, რაც ეკონომიკის გაჯანსაღებისათვის უარყოფითი შედეგების მომტანი იქნება. ამერიკელი პოლიტიკოსები და ეკონომისტები ინფლაციას სხვადასხვა მიზეზს უკავშირებენ. მაგალითად, ფედერალური თავმჯდომარე ჯერომ ფოუელი აცხადებს, რომ ფასების ინდექსის ამგვარ ზრდას მეორად ავტომობილებზე მოთხოვნის ზრდა იწვევს, რადგან ბაზარზე ახალი მანქანების სიმცირე შეინიშნება. თუმცა ის ასევე აღნიშნავს, რომ ფასების ზრდა იმაზე მაღალი იყო, ვიდრე მოელოდნენ. სტატიაში განხილულია მიზეზები რომლებმაც გამოიწვია ბოლო ათწლეულის განმავლობაში ინფლაციის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აშშ-ში.

Annotation

Due to supply chain problems and resource shortages, prices for American consumers and manufacturers have been rising for months after the gradual lifting of co-regulations. Logically speaking, inflation is rising so fast that people are expected to start cutting spending, which will have negative consequences for the recovery of the economy. American politicians and economists attribute inflation to a variety of causes. For example, Federal Chairman Jerome Fowell says that such an increase in the price index leads to an increase in sales of used cars, as there is a shortage of new cars in the market. However, he also notes that price increases were higher than expected. The article discusses the reasons that led to the highest rate of inflation in the US in the last decade.

აშშ-ის საცალო ვაჭრობა ივნისში მოულოდნელად გაიზარდა 0,6%-ით

კომერციის დეპარტამენტის ინფორმაციით პარასკევს (16 ივლისს) გაყიდვების რაოდენობა შემცირდა, მიუხედავად ავტომობილების შესყიდვების ზრდისა. ახალი ავტომობილების სიმცირის გამო მნიშვნელოვნად გაიზარდა მოთხოვნა მეორად ავტომობილებზე, რაც ხელს უწყობს ინფლაციის ზრდას. გასულ თვეში(ივნისში) საცალო ვაჭრობა 0,6% ით გაიზარდა. გასული წლის ივნისთან შედარებით გაყიდვები 18%-ით გაიზარდა და ახლა უკვე მნიშვნელოვნად აღემატება პანდემიის დონეს. პანდემიის პერიოდში ძირითადი მოთხოვნა მოდიოდა შემდეგ საქონელზე: ტექნოლოგიები, ელექტროენერგია და ავტომობილები, ეს გამოწვეული იყო იმით, რომ მილიონობით ადამიანი მუშაობდა და სწავლობდა სახლიდან და ერიდებოდა საზოგადოებრივ ტრანსპორტს. ახლა ხარჯები ბრუნდება ისეთ სერვისებზე, როგორიცაა მოგზაურობა და გართობა და ამ ყველაფერს ხელი შეუწყო იმან, რომ მინიმუმ 160 მილიონი ამერიკელი სრულად არის აცრილი კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინაციით.[3]

ცხრილი 1: 2021 წლის ივნისის შემოსავლების ცვლილება სხვადასხვა დარგში

სერვისი	შემოსავალი
ტანსაცმლის მაღაზია	+2,6%
რესტორნები და ბარები	+2,3%
ტექნიკის მაღაზია	+3,3%
ავეჯის მაღაზია	-3,6%
სპორტული,მუსიკალური და წიგნების მაღაზია	-1,7%
სამშენებლო მასალები	-1,6%
ონლაინ საცალო ვაჭრობა	+1,2%

წყარო: https://www.cnbc.com/2021/07/16/us-retail-sales-unexpectedly-rise-0point6percent-in-june-.html

ზემოთ მოცემული ცხრილიდან ნათლად ვხედავთ, რომ უამრავ დარგში შემოსავლები გაიზარდა და ამის მთავარი მიზეზი არის ის, რომ პანდემიის დროს შინამეორნეებმა დააგროვეს 2,5 ტრლიონი დოლარი ჭარბი დანაზოგი, რომელსაც, სავარაუდოდ ხარჯავენ მოცემულ წელს, შესამაბისად გაიზარდა მოთხოვნა საქონელსა და მომსახურებაზე, თუმცქა აღნიშნული მოთხოვნა ვერ დააკომპენსირა მიწოდებამ და ამ ყველაფერმა გამოიწვია ფასების ზრდა და ინფლაციური პროცესები. მშპ-ის ზრდის მაჩვენებელმა წელს 9%-იან მაჩვენებელს მიაღწია. ეკონომისტების აზრით, წელს ეკონომიკას მინიმუმ 7% –იანი ზრდის მიღწევა შეუძლია, ეს იქნება ყველაზე სწრაფი ზრდა 1984 წლის შემდეგ. ეკონომიკა 2020 წელს 3.5% -ით შემცირდა, რაც ყველაზე უარესი შედეგია ბოლო 74 წლის განმავლობაში.[1]

ინფლაცია ივნისში მოსალოდნელზე მაღალია

აშშ-ის ეკონომიკამ 2021 წლის ივნისში ინფლაციის ყველაზე მაღალ მაჩვენებელს მიაღწია ბოლო 13 წლის განმავლობაში, რაც გამოწვეული იყო მეორეადი მანქანების, სურსათისა და ენერგიის ფასების ზრდით. სამომხმარებლო ფასების ინდექსი 5,4%-ით გაიზარდა წინა წლის ანალოგიურ მაჩვენებელთან შედარებით, რაც ყველაზე დიდი ნახტომია 2008 წლის აგვისტოს შემდეგ, როდესაც დოუ ჯონსის მერ გამოკითხული ეკონომისტები ელოდნენ 5%-იან მოგებას. შესაძლოა ფასების ამგვარმა ნახტომმა ზეწოლა მოახდენოს ფედერალურ სარეზერვო სისტემაზე, რომ მონეტარული პოლიტიკა გაამკაცროს მოსალოდნელზე ადრე, რამაც შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს მომხმარებლების მდგომარეობაზე და გამოიწვიოს ხელფასებზე მოთხოვნის ზრდა.

თავის ბოლო მოხსენებაში, აშშ-ს შრომის დეპარტამენტმა გამოაქვეყნა მონაცემები, რომლებიც აჩვენებს, რომ ივნისში სამომხმარებლო ფასები გაიზარდა 0,9% -ით – იმაზე მეტად ვიდრე ამას ეკონომისტები ელოდნენ, რაც ყველაზე დიდ თვიურ მოგებას წარმოადგენს 2008 წლის ივნისის შემდეგ. [2]

დიაგრამა 1: სამომხმარებლო ფასების ინდექსში პროცენტული ცვლილება წინა წლებთან შედარებით

წყარო: შრომის სტატისტიკის ბიურო

შრომის სტატისტიკის ბიუროს მიხედვით 2008 წელს დაფიქსირდა სამომხმარებლო ფასების ინდექსი +5,4%, მას შემდეგ ამხელა მაჩვენებელს მხოლოდ 2021 წლის ივნისში მიაღწია (იხ.დიაგრამა 1). შრომის სტატისტიკის ბიუროს თანახმად, ინფლაციის ზრდის მიზეზი არის ის, რომ ეკონომიკა ახლიდან იხსნება კორონავირუსის კარანტინის შემდგომ. მეორადი ავტომობილების ფასი ივნისში რეკორდულად 10,5%-ით გაიზარდა, სწორედ ეს გახდა მაღალი ინფლაციის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი აშშ-ში.[5][7]

ვფიქრობ, რომ ბლოკირება, დაქირავების სირთულეები და გარკვეული შეზღუდვები კიდევ უფრო გაზრდის ინფლაციის მაჩვენებელს და ეს საკმაოდ დიდხანს გაგრძელდება, ვინაიდან ბოლო თვეებში აშშ-ში საქონელსა და მომსახურებაზე დაფიქსირებულია დიდი მოთხოვნა, ხოლო მიწოდება შეზღუდულია, აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ბოლო 12 თვის განმავლობაში მეორად ავტომობილებზე ფასი 45%-ით გაიზარდა. ვფიქრობ, რომ სწორედ ეს განაპირობებს ბოლო თვეებში ინფლაციის საკმაოდ მაღალ მაჩვენებელს. ცენტრალური ბანკირები შეთანხმდნენ, რომ ისინი მზად უნდა იყვნენ იმისთვის თუ ინფლაცია მოსალოდნელზე დიდხანს გაგრძელდება. ფედერალური ბიურო არ აპირებს საპროცენტო განაკვეთების გაზრდას 2022 წლის ბოლომდე ან 2023 წლის დასაწყისამდე, თუმცა ეკონომისტების უმრავლესობა, მათ შორის მეც, დარწმუნებულები არიან, რომ ფედერალურმა ბიურომ იცის, როგორ უნდა დაწიოს ინფლაციის მაღალი მაჩვენებელი, მათ შორის საპროცენტო განაკვეთების გაზრდით.[2]

FED-ი და თეთრი სახლი ცდილობენ შეამცრიონ ინფლაციის შიში საზოგადოებაში

როგორც ზემოთ ავღნიშნე ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი იმისა, რომ სამომხმარებლო ფასების ინდექსმა 5,4%-ით მოიმატა, არის მეორად ავტომობილებზე ფასების მნიშვნელოვანი ზრდა, მიუხედავად ამისა თეთრი სახლი და ფედერალური სარეზერვო სისტემა აფიქსირებენ ინფლაციის მონაცემებს, რადგან ის უფრო სწრაფად გაიზარდა ვიდრე ელოდებოდნენ და შეიძლება გაგრძელდეს იმაზე დიდხანს ვიდრე იმედი ჰქონდათ. ადმინისტრაცია აცხადებს, რომ ფასების მომატება დროებითი იქნება. თეთრი სახლის შიგნიით მიმდინარე თათბირებზე დაასკვნეს, რომ ინფლაციის ძლიერი ზრდა შეიძლება გაგრძელდეს ერთი წლით ან მეტი პერიოდით. უკონტროლო ინფლაციამ შეიძლება FED-ს უბიძგოს, რომ მოსალოდნელზე ადრე გაიღოს დახმარება ეკონომიკისათვის, რომელიც აქციების, სახლებისა და სხვა აქტივების ფასს მნიშვნელოვნად შეამცირებს.

მე ვფიქრობ, რომ ამჟამინდელი ინფლაციის ზრდა უნდა შემცირდეს, რადგან ავტომობილების მომარაგება იზრდება, მომხმარებელთა ხარჯები უფრო ნორმალურ წესებს უბრუნდება და კომპანიების საქმიანობა ჩვეულ რიტმს დაუბრუნდება პანდეემის შემდეგ.

”ჩვენ ინფლაცია მოსალოდნელი იყო”, – განაცხადა სამშაბათს სან-ფრანცისკოს ფედერალური სარეზერვო ბანკის პრეზიდენტმა მერი დ. დალიმ CNBC- სთვის მიცემულ ინტერვიუში. ” პანდემიის შემდეგ მოთხოვნა უფრო სწრაფად დაბრუნდა, ვიდრე მიწოდება, და ეს დროებითი ბორკილებია. მან ასევე საზოგადოებას მოუწოდა რომ არ აყოლოდნენ შიშს და დარჩენილიყვნენ სტაბილურად, ამით ისინი ხელს შეუწყობენ, რომ ინფლაცია კიდევ უფრო არ გაიზარდოს.

ჯეიმი დიმონმა, JPMorgan Chase- ის აღმასრულებელმა დირექტორმა, ანალიტიკოსებს განუცხადა ორშაბათს (12 ივლისს) გამართულ საკონფერენციო ზარზე, რომ ეს ყველაფერი ცოტა უფრო მძიმე იქნება, ვიდრე ამას ფედერალური ბანკი ფიქრობს. არ მგონია, ეს ყველაფერი დროებითი იყოს. მაგრამ მნიშვნელობა არ აქვს, გვაქვს თუ არა ძლიერი ზრდა.“

ინვესტორებმა სერიოზული რეაგირება არ მოახდინეს სამშაბათის მონაცემებზე. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ადამიანები, რომლებიც ფსონებს აკეთებენ ბაზრებზე, არ ელოდებიან, რომ ფასების ძლიერი ზრდა Fed- ს აიძულებს დააფინანსოს ობლიგაციების ყიდვა ან გააუქმოს საპროცენტო განაკვეთები უფრო ადრე ან უფრო აგრესიულად, ვიდრე ამას ელოდნენ.[6]

დასკვნა

ზემოთ მოყვანილი ინფორმაციიდან ნათლად ჩანს, რომ ამერიკის ეკონომიკა განიცდის მნიშვნელოვან ინფლაციურ პროცესებს, რაც, უპირველეს ყოვლისა, გამოწვეულია მეორედ ავტომობილებზე ფასების მნიშვნელოვანი ზრდით. ეკონომისტების ნაწილი თვლის, რომ ინფლაციური პროცესები უფრო გრძელვადიან სახეს მიიღებს, ამიტომ ფედერალური ბიურო ამისთვის მზად უნდა იყოს, თუმცა მე იმ ეკონომისტების კატეგორიას მივეკუთვნები, რომლებიც თვლიან, რომ იმ შემთხვევაში თუ საზოგადოება პანიკას არ აყვება, უახლოეს პერიოდში გაიზრდება ახალი ავტომობილების გამოშვება, რაც მეორად ავტომობილებზე ფასს შეამცირებს. ასევე სავარაუდოა, რომ კომპანიები და საწარმოები პანდემიის შემდეგ მალევე დაუბრუნდებიან თავიანთ სტაბილურ საქმიანობას და ეს ყველაფერი მნიშველოვნად შეამცირებს ინფლაციის ზრდის ტემპებს.

გამოყენებული ლიტერატურა

You May Also Like

საქართველოს ეკონომიკა 2021

ინფლაციის არსი და მისი დღევანდელი ტენდენციები საქართველოში

სამეწარმეო რისკი და მისი დაზღვევის სისტემა